Amsterdam 200 jaar Koninkrijk - Oneindig Noord-Holland

In de beginjaren van het nieuwe koninkrijk hebben diverse personen, instellingen en ontwikkelingen hun stempel gedrukt op de verdere vorming van het land en onze identiteit. Deze route door Amsterdam leidt je langs een aantal plekken in de stad waar deze sporen nog aanwezig zijn. Soms heel zichtbaar, soms meer verborgen. De plekken hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal op een of andere manier verbonden zijn met de vorming van de Nederlandse Staat. De route door Amsterdam richt zich met name op de eerste honderd jaar van het koninkrijk, maar er wordt ook een uitstapje naar recentere tijd gemaakt. Zo komt de route langs plekken waar ooit het eerste nationale monument van ons land heeft gestaan, de eerste vestiging van de Nederlandse Bank, of de voorloper van het Rijksmuseum. Uiteraard passeren diverse koningen en koninginnen de revue. In de grondwet staat dat ons staatshoofd in de hoofdstad moet worden ingehuldigd. Meestal is dit een feestelijke gebeurtenis, maar het veroorzaakte ook een keer de ergste stadsrellen uit de vaderlandse geschiedenis. Enkele plekken op de route staan symbool voor belangrijke culturele en sociale ontwikkelingen die zich in de eerste 100 jaar afspeelden, zoals de eerste katholieke kerk van Pierre Cuypers of het warenhuis van Maison de Bonneterie. Immers, de opkomst van de confectiekleding beïnvloedt nog dagelijks ons moderne leven! Deze route is ontwikkeld ter ere van het 200 jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden in 2014. Voor meer informatie over de campagne 200 jaar Koninkrijk vind je op www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/campagne/200jaar/over Fiets mee langs de meest spraakmakende verhalen en historische momenten van de afgelopen 200 jaar met het heden: 1. Startpunt: Naatje op de Dam De Dam is al ruim anderhalve eeuw het nationale plein van Nederland. Op deze plek hebben door de jaren heen belangrijke gebouwen en monumenten gestaan die hebben bijgedragen aan de collectieve beleving van onze natie. 'Naatje van de Dam', een standbeeld dat werd opgericht om de Tiendaagse Veldtocht tegen de Belgen te herdenken, geldt als het eerste nationale monument.Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9290/naatje-op-de-dam-het-eerste-nationaal-monument-van-nederland 2. Nieuwe Kerk Niet alleen 'Naatje' maakte de Dam tot het nationale plein van Nederland. Ook de aan het plein gelegen Nieuwe Kerk droeg bij aan de symbolische betekenis van deze plek voor het Koninkrijk der Nederlanden. Willem I, de eerste koning van het land, legde hier de eed af. Hij zwoer plechtig trouw aan de grondwet. Na hem zouden alle nieuwe koningen en koninginnen in de Nieuwe Kerk worden ingehuldigd als staatshoofd. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9294/de-nieuwe-kerk-inhuldiging-van-het-staatshoofd-in-de-stad-amsterdam-als-hoofdstad 3. Oude Turfmarkt 127 Het voorname pand op Oude Turfmarkt 127 werd in 1865 gebouwd voor de Nederlandse Bank. Het nieuwe kantoorgebouw verving drie bestaande grachtenpanden op dezelfde locatie waarin de bank vanaf de oprichting in 1814 was gevestigd. Koning Willem I wachtte na het vertrek van de Fransen een zware taak om de ernstig verzwakte Nederlandse economie uit het slop te trekken. De oprichting van een nationale bank speelde hierbij een cruciale rol. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9305/oude-turfmarkt-127-hier-zetelt-de-hoeder-van-de-gulden 4. Maison de Bonneterie (Hofleverancier) Boven de ingang van het statige pand van Maison de Bonneterie aan het Rokin prijkt het hofleveranciersschildje. In 1815 voerde koning Willem I het predicaat Hofleverancier in. Oorspronkelijk was dit keurmerk alleen weggelegd voor bedrijven die daadwerkelijk aan het Hof leverden, of leden van het Koningshuis. Na 1850 vervaagde dit onderscheid en kregen ook bedrijven die zich verdienstelijk hadden gemaakt voor de vooruitgang van handel en nijverheid dit predicaat als beloning voor hun prestaties. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9314/maison-de-bonneterie-van-warenhuis-pionier-tot-hofleverancier 5. Thorbeckeplein (standbeeld van Thorbecke) Het Thorbeckeplein is vernoemd naar de grondlegger van de moderne parlementaire democratie in Nederland, Johan Rudolph Thorbecke (1798-1872). De politicus was de stuwende kracht achter de grondwetswijziging in 1848 waarmee het bestuurlijke stelsel zoals wij dat kennen, vorm kreeg. In dit 'Huis van Thorbecke' kwam een duidelijke scheiding van de bevoegdheden van de wetgevende en uitvoerende macht. In 1876, een paar jaar na zijn overlijden werd op het Reguliersplein een standbeeld van Thorbecke onthuld. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9295/thorbeckeplein-over-de-grondlegger-van-het-moderne-landsbestuur 6. De Blauwbrug (de Kroningsrellen) Koninginnedag 1980, de dag waarop prinses Beatrix ingehuldigd werd als de nieuwe koningin, staat te boek als de meest roemruchtige uit de Nederlandse geschiedenis. Wat een feestelijke dag had moeten worden, mondde uit in een niet eerder vertoonde explosie van geweld en ordeverstoringen. Het begon allemaal met de "Slag om de Blauwbrug". Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9312/de-blauwbrug-koninginnedag-1980-ontaardt-in-ongekende-stadsoorlog 7. Scheepvaartmuseum (Koningssloep) In de collectie van het Scheepvaartmuseum bevindt zich een aantal modellen van koninklijke schepen, zoals de Gouden Draeck en de Koningssloep. In 1818 kreeg koning Willem I een statige sloep cadeau van de Marinewerf te Rotterdam. Als 'maritieme natie' bij uitstek lag het voor de hand dat de kersverse koning eveneens over een representatief vervoersmiddel te water zou beschikken. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9471/scheepvaartmuseum-koninklijke-scheepsmodellen Bij zijn aantrede in 1815 behield koning Willem I graag controle over de kerkbouw. De staat financierde voor een deel de bouw van nieuwe kerkgebouwen, maar deze kwamen tot stand onder supervisie van het ministerie van Waterstaat. Zo ontstond er een heel leger aan 'Waterstaatkerken' in ons land. Hoewel deze in bouwstijl zeer verschillend kunnen zijn, overheerste de neoclassicistische architectuur, waarvan de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein een goed voorbeeld is. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9315/mozes-en-aaronkerk-waterstaatkerk-zegent-de-waterloopleinmarkt 9. Het Trippenhuis (ontstaan van het Rijksmuseum) Het ontstaan van de 'nationale schatkamer van Nederland', het Rijksmuseum, is voor een groot deel te danken aan de broer van keizer Napoleon, koning Lodewijk Napoleon. Na de Franse overheersing bracht Koning Willem I dit museum onder in het statige Trippenhuis aan de Kloveniersburgwal, tezamen met de Koninklijke Academie. Aan de krappe en rommelige behuizing van het museum kwam pas een einde bij de opening van het nieuwe Rijksmuseumgebouw in 1885, destijds aan de rand van de stad. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9304/het-trippenhuis-krap-behuisde-voorloper-van-het-rijksmuseum 10. Koninklijke Wachtkamer (Centraal Station) Het Centraal Sation van Amsterdam heeft een 'Koninklijke Wachtkamer', een ruimte die uitsluitend bestemd is voor leden van de koninklijke familie en hun gasten. Stations die dichtbij koninklijke paleizen zijn gelegen beschikken meestal over een dergelijke ruimte, zoals de stations Den Haag Holland Spoor, Baarn, en Apeldoorn. Als nationaal gebouw in de hoofdstad symboliseerde het Centraal Station het belang van de spoorwegen voor de economische en maatschappelijke bloei van Nederland. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9313/centraal-station-en-koninklijke-wachtkamer-het-belang-van-de-spoorwegen-voor-volk-en-vaderland 11. Posthoornkerk (katholieke kerkenbouw) Vanaf het midden van de 19de eeuw ontstond er een ware bouwhausse aan katholieken kerken. Aan het begin van de 19de eeuw herkregen katholieken het recht om hun eigen kerken te bouwen, hoewel dit feitelijk pas met het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 een feit werd. De voornaamste architect die hiermee verbonden was, is zonder meer P.J.H. (Pierre) Cuypers. Zijn eerste kerk in Amsterdam verrees in 1860 aan de Haarlemmerstraat, De Posthoornkerk. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9319/posthoornkerk-opmars-van-de-katholieke-kerkenbouw-in-nederland 12. Willemspoort In Amsterdam beschermde de oude Haarlemmerpoort van Hendrick de Keyser uit 1615 de westkant van de stad. In 1837 was dit poortgebouw zo vervallen dat deze werd afgebroken en vervangen voor de huidige poort. Het nieuwe gebouw was niet geschikt voor verdediging, maar was zo ontworpen dat er snel belastingen geïnd konden worden. In 1840 werd de poort feestelijk geopend tijdens de inhulding van koning Willem II. Sindsdien werd de laatste stadspoort van Amsterdam vernoemd naar de nieuwe Oranjevorst. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9300/de-willemspoort-een-vorstelijke-toegang-voor-amsterdam 13. Koning Willem I Sluizen Net over het IJ in Amsterdam-Noord, tegenover het Centraal Station, begint bij de Koning Willem I sluizen het Noordhollands Kanaal. De sluis is naar de opdrachtgever van het kanaal genoemd, koning Willem I. In 1819 begon men met de aanleg. Vijf jaar later, op 15 december 1824, voer oorlogschip Bellona van Amsterdam naar Alkmaar voor de officiële openstelling. Meer informatie: www.oneindignoordholland.nl/nl-NL/verhaal/9303/willem-i-sluizen-kanalen-koning-bouwt-nieuwe-levensader-door-noord-holland