Forten bij Leerdam

Gelegen aan de Linge, omgeven door rietwallen en waterlelies, ligt “Glasstad” Leerdam. Het plaatsje ontstond in 1143 en heette destijds “Ter leede”. Leerdam verkreeg in 1382 stadsrechten van de Heer van Arkel en in 1407 nogmaals, van Willem IV Van Holland. In de achttiende eeuw namen de hout- en glasindustrie een vlucht en wordt het stadje welvarende. De rijke historie van Leerdam is nog goed terug te zien in de oude gebouwen, zoals de Grote Kerk, het museum het Hofje van mevrouw van Aerden en de overgebleven stadsmuren, die gerestaureerd zijn. Niet alleen de glasblazers uit binnen- en buitenland die vanaf Pasen tot en met eind september hun werk doen in het Glascentrum geven Leerdam tegenwoordig faam; ook de Leerdammer kaas is inmiddels een bekend (export)product.

De fietsroute neemt je mee naar diverse forten in regio. Het eerste is het Werk op spoorweg Diefdijk. Deze versterking werd in 1880 gebouwd aan beide zijden van de spoorweg Dordrecht-Elst. De spoorlijn doorsneed de Waterlinie en moest beschermd worden. Voor en achter het werk lagen beweegbare kraanbruggen. Nog altijd is één uniek exemplaar te bezichtigen.

Twee kilometer verder zie je ook KunstFort Asperen staan. Kunst- en geschiedenisliefhebbers komen hier volop aan hun trekken. Dit fort is het eerste ‘kunstfort’ in Nederland; al sinds 1981 worden er op deze plek jaarlijks culturele evenementen en exposities georganiseerd. Vroeger werd het torenfort omgeven door een gracht en was het alleen te bereiken via een houten ophaalbrug. Fort Asperen behoort tot de Nieuwe Hollandse Waterlinie en is een imposant monument.

Je fietst naar het Fort bij de Nieuwe Steeg/ Geofort, ook wel Fort bij Herwijnen genoemd. De vesting werd in 1879 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dit fort sloot een onoverzichtelijke bocht in de Linge en de Lingedijk af en was een belangrijke steunpilaar voor de oudere werken van Fort Asperen en de Wapenplaats. Het fort beschikt over een unieke, bomvrije kazerne, welke bestaat uit twee gebouwen. Naast de kazerne werd een gracht met ophaalbrug en wachthuisje aangelegd. In de decennia na de Tweede Wereldoorlog verloor het fort haar militaire functie en kwam het in bezit van Staatsbosbeheer. In 2006 werd de toegangsbrug herbouwd en in 2011 vond er een restauratie plaats. Het fort is sindsdien ingericht als de “GeoExperience”, educatieve attractie op het gebied van cartografie en navigatie.