Alles water, van molen tot fort

Nieuwkoop ligt in de polder en is een afgeveend plassengebied dat vanaf de 16e eeuw ontstond. Het beslaat een klein stukje van natuurgebied de Nieuwkoopse Plassen. De plassen worden veel gebruikt voor recreatie op het water, met een grote jachthaven in de buurt zie je name kajuitboten zijn in dit gebied. Het water is vrij zuiver en kent een sterke plantengroei. Watergentiaan en de waterlelie, maar ook drijftillen van waterscheerling en veldjes krabbenscheer zijn geen uitzondering. In en rondom de oevers en de weilanden leeft een grote diversiteit aan moerasvogels. De steeds zeldzaam wordende zwarte stern, maar ook de grote en kleine karekiet en de snor broeden hier graag. Viseters als de purperreiger en de aalscholver houden zich in leven met wat de plassen hen te bieden hebben. Het kleine, slingerende veenriviertje de Mije leidt door de polder en het weidegebied en geeft extra sfeer aan de omgeving, waarin nog vele eeuwenoude, karakteristieke boerderijen te zien.

Vanaf de parkeerplaats fiets je naar de Aarlanderveen Molen No. 4. Deze molen ligt ongeveer een kilometer ten westen van Aarlanderveen en wordt ook wel de Putmolen genoemd. De molen is een onderdeel van de Molenviergang Aarlanderveen en werd in 1801 gebouwd om het laagstgelegen deel van de polder, genaamd De Put, te bemalen. Hier was na turfwinning een grote veenplas ontstaan, die drooggemalen moest worden.

Een ander onderdeel van diezelfde molenviergang is de Ondermolen, die ook wel Molen No. 1 genoemd wordt. De huidige molen dateert uit 1924, maar verving een molen uit 1786 die afbrandde. De molen is gebouwd met onderdelen van een molen die eerder in Zoetermeer overbodig was geworden. Molen no. 1 was de peilmolen en gaf de andere molens het sein om bemaling van de polder te starten of te staken.

Je fietst verder naar de Nieuwkoopse Plassen, en in Nieuwkoop is het wellicht aardig om even bij Bezoekerscentrum Nieuwkoopse Plassen binnen te stappen. Of je fietst verder naar het Fort aan de Drecht. Aan de bouw van dit fort werd in 1884 begonnen. Het fort bestaat uit een hoofdgebouw, dat geen frontgebouw heeft maar een poterne. De frontwal is goed behouden gebleven, en de fortwachterswoning en de bergloods zijn herbouwd. Het fort wordt omringd door een gracht. Via een gereconstrueerde toegangsbrug kan je het fort betreden.

Ook het Fort bij Kudelstaart is een interessante bezienswaardigheid. Aan het einde van de negentiende eeuw werd het fort gebouwd. De eerste grondwerkzaamheden vonden in 1890 plaats en de vesting zelf werd in 1905 en 1906 gebouwd. Qua uiterlijk is het fort goed behouden gebleven; één van de twee fortwachterswoningen en de bergloods zijn er nog aanwezig. De gracht omringt onveranderd de vesting, hoewel de toegangsbrug is vervangen door twee dammen. Ook de originele situatie rondom het fort is behouden gebleven; het omringende water de infrastructuur zijn nagenoeg onveranderd. De rest van de polder is inmiddels ingericht voor de kassenteelt, wat het fort in een groter contrast met zijn omgeving zet.