Heel Heerde

Weidevogelgebied hoogwatergeul (tussen knooppunt 74 en 92)
Midden in de hoogwatergeul ligt het weidevogelgebied. Dit is het gebied ten oosten van de Westdijk tussen de Werverdijk (knooppunt 74) en de Ziebroekseweg (knooppunt 92). Hier broeden in het voorjaar veel weidevogels zoals grutto's, wulpen, kievieten, tureluurs en scholeksters. Midden in de geul ziet u ook de nieuw gegraven Geulwetering. Deze is net als de Grote Wetering voorzien van een natuurvriendelijke oever hetgeen bijdraagt aan de stand van de weidevogels. 

Ter hoogte van de Breeweg (tussen knooppunt 74 en 86) ligt een gebied met een verhoogde grondwaterstand waardoor weidevogels gemakkelijker hun voedsel kunnen vinden. Hier vindt u aan de westkant tevens een zwaluwwand en een vogelkijkhut. Van hieruit kunt u niet alleen de weidevogels observeren maar ook de verschillende watervogels in de landschapszone tussen de Westdijk en de Grote wetering.

Rivierfront Veessen (nabij knooppunt 51)
In het kader van de Gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld is de afgelopen jaren gewerkt aan het project 'Rivierfront Veessen'. Het doel van het project was om een kwalitatieve slag te maken in het rivierfront, met behoud en versterking van landschappelijke waarden. Het Rivierfront biedt plaats aan (water)recreanten in de jachthaven, wandelaars (het klompenpad voert langs het Rivierfront) fietsers, natuur- en rustzoekers en de bewoners van Veessen. Met het Kozakken fiets-wandel veer kunt u naar de overkant (Overijssel) Fortmont varen. U komt daar in het unieke natuurontwikkelingsgebied de Duursche Waarden en kunt het informatiecentrum IJssel Den Nul bezoeken.

Schipbrug Kozakkenregiment Basjkieren 1813-1814 (nabij knooppunt 51)
Twee eeuwen geleden bevrijdden de geallieerde Russische en Pruisische troepen Nederland van het Napoleontische juk. Het kleurrijke kozakkenregiment uit Basjkortostan – boogschietende steppenruiters met lange lansen –, dat gelegerd was in Wijhe, wisten door de Franse linies Amsterdam te bereiken. De schipbrug, die zij over de IJssel gelegd hebben – vlakbij het huidige Kozakkenveer –, heeft 2,5 maand stand gehouden. Het levensgrote ruiterbeeld bij de haven van Veessen en de bivaktent met het beeld van de stoutmoedige bevelhebber, Gen. Alexander von Benckendorff, in Wijhe, herinnert aan deze geschiedenis.

Mölle van Bats/Stoom van Jan (tussen knooppunt 51 en 58)
De windkorenmolen van Veessen is gebouwd in 1779 en genoemd naar de laatste beroepsmolenaar Lubbertus (Bats) Langevoord. De Stoom die er in 1888 naast is gebouwd, is een geheel zelfstandige machinale malerij oorspronkelijk op stoomkracht en nu met een antieke dieselmotor. De Stoom was nodig voor de windstille momenten en is tegenwoordig genoemd naar de broer van Bats, Jan. Zowel met de molen als met de Stoom wordt nog gemalen. Als de deur open is, mag u de molen en de Stoom bezoeken.

Hoogwatergeul (tussen knooppunt 97 en 28)
Heel bijzonder is de hoogwatergeul tussen Veessen en Wapenveld. Deze ‘Veluwse Deltawerken’zijn opgeleverd in 2017 als onderdeel van het nationale programma Ruimte voor de Rivier, dat Nederland beschermd tegen overstromingen. Bij extreem hoog water worden de kleppen onder de Tolbrug (Kerkdijk) opengezet. Het rivierwater stroomt dan het gebied in tussen de twee dijken tot aan de uitlaat bij Wapenveld. Hiermee wordt het waterniveau in de IJssel tot maximaal 71 centimeter verlaagd en wordt overstroming in het hele gebied tot aan Deventer voorkomen. Naar verwachting gebeurt dit eens in een mensenleven.

Apeldoorns Kanaal
Koning Willem I (1772-1843) heeft deze vaarweg laten graven van Apeldoorn naar de IJssel bij Hattem. In 1829 is het kanaal in gebruik genomen en het is in 1972 voor de beroepsvaart gesloten. Er zijn plannen om de waterweg weer bevaarbaar te maken voor recreatievaart.

Landgoed De Bonenburg (tussen knooppunt 04 en 94)
De zeventiende-eeuwse ambtsjonker van Heerde stichtte dit huis dat hij zijn eigen naam gaf; Bonenburg. In 1953 kocht het Geldersch Landschap het omringende landgoed. Het huis draagt in muurankers aan de achterzijde nog het jaartal 1633. Het had oorspronkelijk een trapgevel en een Gelderse top met pinakels. Een ingrijpende verbouwing, omstreeks 1850, heeft aan het huis een overwegend negentiende-eeuws karakter gegeven. Naast het huis ligt ook een aardige negentiende eeuwse theekoepel.

Johanneskerk (nabij knooppunt 94)
Dorpsstraat 31
Deze kerk in hartje Heerde is oorspronkelijk gewijd aan Johannes de Evangelist. Hier zou al in 1176 een kerkgebouw hebben gestaan. In de 15e eeuw werden kerk en toren gebouwd. De kerk is diverse keren verbouwd, waarbij de toren en een deel van het koor bewaard zijn gebleven. Gedurende de maanden juli en augustus is de kerk open voor bezoekers op dinsdag- en zaterdagmiddag van 13.30 tot 16.00 uur. 

Villa Jacoba (nabij knooppunt 94)
Dorpsstraat 55
Villa Jacoba werd in 1883 gebouwd als woonhuis en kantoor. Het is een blokvormig gebouw, zoals in de tijd van de bouw gebruikelijk was en sluit aan bij de overige bebouwing rond de Brink (Welgelegen uit 1867 en aan de overkant de voormalige pastorie van de Nederlands Hervormde Kerk). De naam werd in de twintiger jaren aan het pand gegeven door de weduwe van Jacob Cornelissen.

Schaapskooi (bij knooppunt 27)
Over de Renderklippen loopt al vijftig jaar een schaapskudde. Op de heidevelden tussen Heerde en Epe kunt u de herder en zijn kudde al van grote afstand aan zien komen. De kudde heeft naast een toeristische functie de belangrijke taak om de heide in stand te houden. De schaapskudde Epe/Heerde is belangrijk voor het behoud van het Veluws heideschaap.

Natuurgebied De Dellen (nabij knooppunt 88)
Landgoed De Dellen werd in 1929 het eerste bezit van het Geldersch Landschap. Het ligt op de flank van de Woldberg, een stuwwal uit de voorlaatste ijstijd. Bos en heide worden doorkruist door schilderachtige lanen. De naam De Dellen is afgeleid van het woord ‘del’, een benaming voor het laagste deel in het terrein. Op De Dellen broeden veel vogelsoorten, en het gebied herbergt een eigen populatie edelherten.

Heerderstrand (nabij knooppunt 88)
Het Heerderstrand is een mooi gelegen recreatieplas met een oppervlakte van 20 ha. Het Heerderstrand ontstond toen voor de aanleg van de snelweg A50 in de jaren 70 van de vorige eeuw) een enorme hoeveelheid zand nodig was. Het zand werd uit de nabijgelegen stuwwal gegraven. Het Heerderstrand is een moderne versie van de verderop gelegen eeuwenoude leemcule, waar men vroeger leem haalde voor de huizen- en wegenbouw.

IJssel en Hoogwatergeul (knooppunt 33)
Tussen Wapenveld (bij knooppunt 33) en Veessen (bij knoopunt 97) is de hoogwatergeul aangelegd. Deze beschermt de de omgeving tegen overstroming van de IJssel. De hoogwatergeul bestaat uit twee parallel lopende dijken van zo’n 9 kilometer lang, met een inlaat en een uitlaat. Bij extreem hoge waterstand van de IJssel kan de inlaat worden open gezet en vormt de hoogwatergeul een zijtak van de rivier. 

Kloosterbos/Klooster Hulsbergen (tussen knooppunt 33 en 71)
Dit bos is genoemd naar het klooster of fraterhuis dat de volgelingen van Geert Grote in 1407 in dit gebied bouwden. Het klooster heeft grote invloed gehad op de omgeving én ver daar buiten. In de omgeving door bijvoorbeeld de IJsseldijk, aanleg van weteringen en landontginning. Ver daarbuiten door de verbreiding van de leer van de Moderne Devotie. Het klooster werd verwoest bij de beeldenstorm in de tweede helft van de 16e eeuw. De verschillende kolken aan weerskanten van de dijk zijn ontstaan door dijkdoorbraken in het verleden. Het Kloosterbos is uniek omdat het in de uiterwaard ligt en bij hoge IJsselwaterstanden gedeeltelijk overstroomt.

Route aangeboden door: Wij zijn Heerde