fietsroute door Deventer en omstreken
Deventer, Overijssel, Nederland
Fietsroute: 745660
Aangeboden door: Phil, Overijssel
34.4 km
02:01 h
606 kcal
16 m
Omschrijving
1: Oorlogsmonument lettele
Vorm en materiaal
Het oorlogsherdenkingsmonument in Lettele na de herschikking in 2013. De kern bestaat uit acht fundamentblokken van beton die afkomstig zijn van een nabij gelegen VI-vliegende bom lanceerplaats uit WO II. De dorpsfontein in nu ingepast in het monument dat verder is voorzien van draadstalen bekistingen met stortsteen
Geschiedenis
Plaquette met de namen van drie Canadese soldaten van the Royal Canadian Dragoons die bij de bevrijding van Lettele gesneuveld zijn.
Deze plaquette is in 1985 aan Lettele geschonken door Ian Seymour, veteraan en kameraad van Steve Michlosky, een van de gesneuvelden. Mevr. Grada Roesink, bewoonster van het huis waar Steve Michlosky tijdelijk begraven was in de tuin, nam de plaquette in ontvangst. In dat jaar is er een monument opgericht, door Plaatselijk Belang Lettele, met daarop aangebracht de plaquette.
Het monument is in 2013 vernieuwd en de plaquette is daarop weer aangebracht.
Alle drie de Canadese soldaten liggen op de Canadese Oorlogsbegraafplaats Holten begraven.
Noot: hoewel het monument 9 april 1945 weergeeft als overlijdensdatum geven zowel het Canadese legerarchief alsmede de drie grafstenen in Holten 8 april 1945 als officiële datum.
2: Bathmen, oorlogsmonument
Het oorlogsmonument in Bathmen (gemeente Deventer) is een gemetselde gedenkmuur met daarop bevestigd een natuurstenen plaquette. De gedenksteen is 1 meter 30 hoog, 2 meter 15 breed en 31 centimeter diep.
Geschiedenis
Het oorlogsmonument in Bathmen (gemeente Deventer) is opgericht ter nagedachtenis aan achttien medeburgers die in de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Tevens herinnert het gedenkteken aan twee medeburgers die bij de politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië om het leven zijn gekomen.
Militairen in dienst van het Ned. Kon. na 1945, Burgerslachtoffers, Vervolgden Nederland
3: Herdenkingsbank
Ter nagedachtenis aan de hulpverleners van de evacuatie in 1945
4: Monument op landgoed de Oxehof
Vorm en materiaal
Het monument op landgoed 'De Oxerhof' nabij Oxe (gemeente Deventer) is een bronzen beeld van twee staande vrouwenfiguren, geplaatst op een voetstuk. De achterste vrouw legt haar handen bemoedigend op de hangende schouders van de voorste vrouwenfiguur. Achter het beeld staat een betonnen gedenkmuur met bronzen letters. Het gedenkteken is in een bloemenperk geplaatst. Het beeld is 1 meter 40 hoog.
De geschiedenis
Het monument op landgoed 'De Oxerhof' nabij Oxe (gemeente Deventer) is opgericht ter nagedachtenis aan tien verzetsmensen die hier op 8 april 1945 door leden van de S.D. en S.S. zijn omgebracht. In de eindfase van de Tweede Wereldoorlog gebruikte de bezetter het landgoed als gevangenis. Toen de Canadezen in aantocht waren, werd vanuit Deventer besloten de tien gevangen verzetsmensen te fusilleren.
Onder hen waren drie joodse medeburgers, hun namen luiden:
Jacob Ehrenreich, Hein Joseph Lindemann en Valk van Spiegel.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Stichting School voor Filosofie in Amsterdam.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1990.
5: Oorlogsmonument Koninklijke UD
Geschiedenis
Op initiatief van Willem van Oorschot (Aanvoerder veteranen 2) heeft onze Gedenksteen (voor de leden welke ons zijn ontvallen tijdens de tweede wereldoorlog) een metamorphose ondergaan. De rozen zijn verwijderd en vervangen door een prachtig grastapijt, maar dit is nog niet alles.
Rondom dit grastapijt zijn zwarte, witte tegels aangebracht en een rode diagonaal, welke de kleuren weer geven van het U.D.-shirt (wit met rode baan en zwarte broek). Op vrijdag 17 augustus j.l. (wat was het warm) kwamen de heren Willem van Oorschot en keeper Josef Hendriks met veel gereedschap en tegels op ons complex en het was een schilderen en zagen van de tegels in verschillende kleuren om e.e.a. te realiseren. De gedenksteen is door het werk van beide heren weer in een uitstekende staat hersteld, waarvoor onze hartelijke dank.Als u op ons complex komt kunt u deze gedenkwaardige plek zelf komen aanschouwen.
De Gedenksteen is geadopteerd door het Senioren Convent (alle leden van Verdienste en Ereleden van de Kon. U.D.)
6: Nederlands grafmonument
Vorm en materiaal
Het Nederlands grafmonument in Deventer bestaat uit een natuurstenen gedenksteen, ingemetseld in een bakstenen muur. Voor de steen liggen de graven van acht verzetsstrijders. Bij elk graf is een identiek grafteken van witte natuursteen geplaatst.
De geschiedenis
Het grafmonument in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan acht verzetsstrijders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen.
De namen van de acht omgekomen verzetsmensen luiden: Corry van Baalen, Jos van Baalen, Zeger baron van Boetzelaer, Derk Jan Bruggeman, Jaap Bennebroek Evertsz, Harry Engels, Jan van Gennep Luhrs en Martinus Woertman.
Tijdens de bezettingsjaren bestond de verzetsbeweging in Deventer voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van hen hadden zich in april 1945 in een magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over het Overijssels kanaal, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluis, te verdedigen. Men ging ervanuit dat de Canadese troepen deze brug zouden gebruiken om Deventer te bevrijden.
In de nacht van 9 op 10 april 1945 raakten de verzetsstrijders in een vuurgevecht met een aantal Duitse soldaten bij de brug. Hierdoor ontstond er een grote brand in het Twentol magazijn. Twee verzetsstrijders kwamen hierbij om het leven, één wist te ontsnappen en is gevlucht, vijf zijn die ochtend door de Duitse soldaten afgevoerd. Die middag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn zij op de Snippeling in Deventer gefusilleerd. Achteraf is gebleken dat de Canadese troepen nooit van plan waren geweest om Deventer via de bewuste brug over het Overijssels kanaal binnen te vallen. De zeven verzetsstrijders worden tevens herdacht met het 'Twentolmonument'.
Het achtste lid van de verzetsgroep dat hier begraven ligt is L.H.Z. (Zeger) baron van Boetzelaer. Van Boetzelaer sneuvelde op 21 december 1944, in een vuurgevecht met een Duitse patrouille.
7: Geallieerd Erehof Diepeveen
Vorm en materiaal
Het geallieerde Erehof in Diepenveen (gemeente Deventer) herbergt het stoffelijk overschot van zeven gesneuvelde militairen. Bij elk graf is een identiek grafteken van witte natuursteen geplaatst, met in reliëf een embleem en een kruis.
De geschiedenis
Het geallieerde erehof herinnert de inwoners van Diepenveen (gemeente Deventer) aan zeven militairen van het Britse Gemenebest die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter in en om Diepenveen zijn omgekomen.
De namen en sterfdata van de zeven militairen luiden:
Colin Frazer Blundell (15-2-1944), Raymond Valentine Montigue (15-2-1944), Frederick Harold Falk (31-5-1942), William Howarth Gorton (31-5-1942), Leslie Albert Hazell (15-2-1944), Jeffrey Eugene Pogonowski (15-2-1944) en Victor Ernest Woolnough (31-5-1942).
Oorlogsgravenstichting
De verspreid in Nederland gelegen Gemenebest oorlogsgraven zijn aangelegd en worden beheerd door de Commonwealth War Graves Commission (CWGC). Met de Oorlogsgravenstichting (OGS) zijn op basis van wederkerigheid onderhoudsafspraken gemaakt. Dit betekent dat de OGS verantwoordelijk is voor het onderhoud van Gemenebest oorlogsgraven in Nederland en de CWGC voor de Nederlandse oorlogsgraven op CWGC-erevelden in het buitenland. De OGS voert de werkzaamheden in nauwe samenwerking met de desbetreffende gemeente uit.
8: Deventer, gedenkplaten in het Etty Hillesum Lyceum
Herdachte groepen:
Onthulling: 1947
Vorm en materiaal
De drie gedenkplaten in het Etty Hillesum Lyceum te Deventer zijn uitgevoerd in marmer, hout en natuursteen.
Geschiedenis
Vorm en materiaal
Het oorlogsherdenkingsmonument in Lettele na de herschikking in 2013. De kern bestaat uit acht fundamentblokken van beton die afkomstig zijn van een nabij gelegen VI-vliegende bom lanceerplaats uit WO II. De dorpsfontein in nu ingepast in het monument dat verder is voorzien van draadstalen bekistingen met stortsteen
Geschiedenis
Plaquette met de namen van drie Canadese soldaten van the Royal Canadian Dragoons die bij de bevrijding van Lettele gesneuveld zijn.
Deze plaquette is in 1985 aan Lettele geschonken door Ian Seymour, veteraan en kameraad van Steve Michlosky, een van de gesneuvelden. Mevr. Grada Roesink, bewoonster van het huis waar Steve Michlosky tijdelijk begraven was in de tuin, nam de plaquette in ontvangst. In dat jaar is er een monument opgericht, door Plaatselijk Belang Lettele, met daarop aangebracht de plaquette.
Het monument is in 2013 vernieuwd en de plaquette is daarop weer aangebracht.
Alle drie de Canadese soldaten liggen op de Canadese Oorlogsbegraafplaats Holten begraven.
Noot: hoewel het monument 9 april 1945 weergeeft als overlijdensdatum geven zowel het Canadese legerarchief alsmede de drie grafstenen in Holten 8 april 1945 als officiële datum.
2: Bathmen, oorlogsmonument
Het oorlogsmonument in Bathmen (gemeente Deventer) is een gemetselde gedenkmuur met daarop bevestigd een natuurstenen plaquette. De gedenksteen is 1 meter 30 hoog, 2 meter 15 breed en 31 centimeter diep.
Geschiedenis
Het oorlogsmonument in Bathmen (gemeente Deventer) is opgericht ter nagedachtenis aan achttien medeburgers die in de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Tevens herinnert het gedenkteken aan twee medeburgers die bij de politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië om het leven zijn gekomen.
Onthulling
Het monument is onthuld op 4 mei 1964 door burgemeester P.W. Bazen.
Herdachte groepen
Militairen in dienst van het Ned. Kon. na 1945, Burgerslachtoffers, Vervolgden Nederland
3: Herdenkingsbank
Ter nagedachtenis aan de hulpverleners van de evacuatie in 1945
4: Monument op landgoed de Oxehof
Vorm en materiaal
Het monument op landgoed 'De Oxerhof' nabij Oxe (gemeente Deventer) is een bronzen beeld van twee staande vrouwenfiguren, geplaatst op een voetstuk. De achterste vrouw legt haar handen bemoedigend op de hangende schouders van de voorste vrouwenfiguur. Achter het beeld staat een betonnen gedenkmuur met bronzen letters. Het gedenkteken is in een bloemenperk geplaatst. Het beeld is 1 meter 40 hoog.
De geschiedenis
Het monument op landgoed 'De Oxerhof' nabij Oxe (gemeente Deventer) is opgericht ter nagedachtenis aan tien verzetsmensen die hier op 8 april 1945 door leden van de S.D. en S.S. zijn omgebracht. In de eindfase van de Tweede Wereldoorlog gebruikte de bezetter het landgoed als gevangenis. Toen de Canadezen in aantocht waren, werd vanuit Deventer besloten de tien gevangen verzetsmensen te fusilleren.
Onder hen waren drie joodse medeburgers, hun namen luiden:
Jacob Ehrenreich, Hein Joseph Lindemann en Valk van Spiegel.
Oprichting
De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van de Stichting School voor Filosofie in Amsterdam.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1990.
5: Oorlogsmonument Koninklijke UD
Geschiedenis
Op initiatief van Willem van Oorschot (Aanvoerder veteranen 2) heeft onze Gedenksteen (voor de leden welke ons zijn ontvallen tijdens de tweede wereldoorlog) een metamorphose ondergaan. De rozen zijn verwijderd en vervangen door een prachtig grastapijt, maar dit is nog niet alles.
Rondom dit grastapijt zijn zwarte, witte tegels aangebracht en een rode diagonaal, welke de kleuren weer geven van het U.D.-shirt (wit met rode baan en zwarte broek). Op vrijdag 17 augustus j.l. (wat was het warm) kwamen de heren Willem van Oorschot en keeper Josef Hendriks met veel gereedschap en tegels op ons complex en het was een schilderen en zagen van de tegels in verschillende kleuren om e.e.a. te realiseren. De gedenksteen is door het werk van beide heren weer in een uitstekende staat hersteld, waarvoor onze hartelijke dank.Als u op ons complex komt kunt u deze gedenkwaardige plek zelf komen aanschouwen.
De Gedenksteen is geadopteerd door het Senioren Convent (alle leden van Verdienste en Ereleden van de Kon. U.D.)
6: Nederlands grafmonument
Vorm en materiaal
Het Nederlands grafmonument in Deventer bestaat uit een natuurstenen gedenksteen, ingemetseld in een bakstenen muur. Voor de steen liggen de graven van acht verzetsstrijders. Bij elk graf is een identiek grafteken van witte natuursteen geplaatst.
De geschiedenis
Het grafmonument in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan acht verzetsstrijders die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter zijn omgekomen.
De namen van de acht omgekomen verzetsmensen luiden: Corry van Baalen, Jos van Baalen, Zeger baron van Boetzelaer, Derk Jan Bruggeman, Jaap Bennebroek Evertsz, Harry Engels, Jan van Gennep Luhrs en Martinus Woertman.
Tijdens de bezettingsjaren bestond de verzetsbeweging in Deventer voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van hen hadden zich in april 1945 in een magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over het Overijssels kanaal, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluis, te verdedigen. Men ging ervanuit dat de Canadese troepen deze brug zouden gebruiken om Deventer te bevrijden.
In de nacht van 9 op 10 april 1945 raakten de verzetsstrijders in een vuurgevecht met een aantal Duitse soldaten bij de brug. Hierdoor ontstond er een grote brand in het Twentol magazijn. Twee verzetsstrijders kwamen hierbij om het leven, één wist te ontsnappen en is gevlucht, vijf zijn die ochtend door de Duitse soldaten afgevoerd. Die middag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn zij op de Snippeling in Deventer gefusilleerd. Achteraf is gebleken dat de Canadese troepen nooit van plan waren geweest om Deventer via de bewuste brug over het Overijssels kanaal binnen te vallen. De zeven verzetsstrijders worden tevens herdacht met het 'Twentolmonument'.
Het achtste lid van de verzetsgroep dat hier begraven ligt is L.H.Z. (Zeger) baron van Boetzelaer. Van Boetzelaer sneuvelde op 21 december 1944, in een vuurgevecht met een Duitse patrouille.
7: Geallieerd Erehof Diepeveen
Vorm en materiaal
Het geallieerde Erehof in Diepenveen (gemeente Deventer) herbergt het stoffelijk overschot van zeven gesneuvelde militairen. Bij elk graf is een identiek grafteken van witte natuursteen geplaatst, met in reliëf een embleem en een kruis.
De geschiedenis
Het geallieerde erehof herinnert de inwoners van Diepenveen (gemeente Deventer) aan zeven militairen van het Britse Gemenebest die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de strijd tegen de bezetter in en om Diepenveen zijn omgekomen.
De namen en sterfdata van de zeven militairen luiden:
Colin Frazer Blundell (15-2-1944), Raymond Valentine Montigue (15-2-1944), Frederick Harold Falk (31-5-1942), William Howarth Gorton (31-5-1942), Leslie Albert Hazell (15-2-1944), Jeffrey Eugene Pogonowski (15-2-1944) en Victor Ernest Woolnough (31-5-1942).
Oorlogsgravenstichting
De verspreid in Nederland gelegen Gemenebest oorlogsgraven zijn aangelegd en worden beheerd door de Commonwealth War Graves Commission (CWGC). Met de Oorlogsgravenstichting (OGS) zijn op basis van wederkerigheid onderhoudsafspraken gemaakt. Dit betekent dat de OGS verantwoordelijk is voor het onderhoud van Gemenebest oorlogsgraven in Nederland en de CWGC voor de Nederlandse oorlogsgraven op CWGC-erevelden in het buitenland. De OGS voert de werkzaamheden in nauwe samenwerking met de desbetreffende gemeente uit.
8: Deventer, gedenkplaten in het Etty Hillesum Lyceum
Herdachte groepen:
Vervolgden Nederland, Burgerslachtoffers
Onthulling: 1947
Vorm en materiaal
De drie gedenkplaten in het Etty Hillesum Lyceum te Deventer zijn uitgevoerd in marmer, hout en natuursteen.
Geschiedenis
De gedenkplaten in het Etty Hillesum Lyceum te Deventer herinneren aan de leerlingen en oud-leerlingen van het Stedelijk Gymnasium en de Rijks HBS die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen.
Onthulling
De gedenkplaat voor de Rijks HBS leerlingen is onthuld in 1947.
Onthulling
De gedenkplaat voor de Rijks HBS leerlingen is onthuld in 1947.
Teksten
De tekst op de bovenste, natuurstenen plaat luidt:
'AAN ONZE LEERLINGEN OMGEKOMEN IN DEWERELDOORLOG 1939-1945'.
De tekst op de marmeren plaat luidt:
'TER NAGEDACHTENIS AAN DE LEERLINGEN VAN HET STEDELIJK GYMNASIUMOMGEKOMEN TIJDENS
DE TWEEDE WERELDOORLOG.'
Hieronder zijn de namen van zestien joodse leerlingen en oud-leerlingen van het voormalige Stedelijk Gymnasium aangebracht die slachtoffer zijn geworden van de Tweede Wereldoorlog.
Op de derde, houten gedenkplaat zijn de namen aangebracht van tachtig leerlingen en oud-leerlingen van de voormalige Rijks HBS die tijdens de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Wijziging
De houten gedenkplaat is in 1974 onthuld in de Rijks HBS in de Burgerdijkstraat. Later is het gedenkteken verplaatst naar de huidige locatie in de hal van het Stedelijk Gymnasium, thans het Etty Hillesum Lyceum.
9: Joodse begraafplaats
Geschiedenis
De Joodse begraafplaats in Deventer bevindt zich aan de Diepenveenseweg, naast de Algemene begraafplaats. De Algemene begraafplaats is dagelijks geopend voor bezichtiging of wandeling, het is een rijksmonument. Het Joodse gedeelte is niet publiek toegankelijk.
Joden werden in Deventer pas als volwaardig burger toegelaten na 1796. In dat jaar verordende de regering van de Bataafse Republiek, de opvolger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, dat: "geen Jood zal worden uitgeslooten van enige rechten of voordeelen die aan het Bataafsch Burgerregt verknocht zyn". Hierdoor kregen zij ook het recht op het inrichten van een eigen begraafplaats.
In Deventer werd de eerste Joodse begraafplaats in 1805 ingericht aan de Lange Rij. Vanwege ruimtegebrek kwam er in 1870 een tweede Israëlitische dodenakker aan de Diepenveenseweg. Op deze begraafplaats, waar nog steeds begravingen plaatsvinden, staan nu meer dan 320 grafstenen. De begraafplaats aan de Lange Rij werd in 1878 voor nieuwe teraardebestellingen gesloten. In 1960 maakte een stadssanering het wenselijk deze begraafplaats te ruimen. Onder toezicht van het opperrabbinaat zijn toen de stoffelijke resten van 308 begravenen verplaatst naar een gezamenlijk graf op de begraafplaats aan de Diepenveenseweg.
Het metaheerhuis werd in 1995 gerestaureerd. In het gebouwtje is een herdenkingsmonument geplaatst voor de meer dan 400 Joodse oorlogsslachtoffers uit Deventer. Dit is een kopie van het monument dat in de synagoge aan de Lange Bisschopstraat stond en na de sluiting daarvan werd overgebracht naar het Deventer stadhuis. Aan de wand bevindt zich een bijzonder houten bord met daarin uitgesneden hebreeuwse teksten die worden uitgesproken als men de begraafplaats betreedt of verlaat.
Nadat in 2005 het naast gelegen garagegebouw was afgebroken ontbrak een solide afscheiding aan de noordzijde van de begraafplaats. In 2012 bouwde men daarom een nieuwe muur die de begraafplaats afsluit aan de zijde van de Hoge Hondstraat. Jongeren uit Oostenrijk, Oekraïne en Duitsland maakten tegelijkertijd grafstenen schoon en verbeterden de leesbaarheid van de opschriften.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1993.
10: Deventer, plaquette in het NS-station
Herdachte groepen
Burgerslachtoffers
Onthulling
1948
Monument
De plaquette in het NS-station te Deventer is uitgevoerd in brons.
Geschiedenis
De plaquette in het NS-station te Deventer is aangebracht ter nagedachtenis aan drie personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen
11: Oorlogsmonument aan de Verzetslaan/Churchillplein
Geschiedenis
Het verzetsmonument herinnert de inwoners van Deventer aan de verbeten strijd tegen de bezetter en aan het offer dat vele verzetsstrijders brachten voor een leven in vrijheid.
12: PAK36 Kanon
Geschiedenis
Dit Duitse kanon van het type PAK-36 staat opgesteld bij de Deventerbrug ter nagedachtenis aan de bevrijding van Deventer door de Canadezen in 1945.
Het Duitse PAK-36 dat bij de brug in Deventer staat opgesteld, heeft jarenlang op het voorterrein van de Boreelkazerne gestaan. Op het schutblad zijn emblemen van eenheden aangebracht (o.a. II Canadian Corps en 2nd Canadian Infantry Division) en er zijn teksten aangebracht die doen vermoeden dat dit wapenfeiten zijn die langs de route van Normandi? tot in Nederland zijn vastgelegd. Over de historie van het kanon is het speculeren. Het zou zomaar kunnen zijn dat dit buitgemaakte kanon langs de route als trofee is meegesleept en uiteindelijk in Deventer is achtergelaten dan wel aan de plaatselijke autoriteiten is overgedragen. Maar het is ook mogelijk dat dit kanon in Deventer zelf is buitgemaakt en daar is voorzien van alle toevoegingen.
Samen met een aantal collega's heeft inzender Wim Rietkerk rond 1982 het hele kanon opgeknapt en persoonlijk de emblemen gerestaureerd en exact zo gelaten zoals ze er destijds uitzagen. Zelfs het mechanisme was weer gangbaar gemaakt. Helaas is de staat van het kanon nu niet meer zoals het destijds was.
13: Plaquette in het stadhuis
Vorm en materiaal
De plaquette in het stadhuis van Deventer is uitgevoerd in brons.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'IN FRIENDSHIP
TO COMMEMORATE A HALF-CENTURY OF
FRIENDSHIP BETWEEN THE
ROYAL WINNIPEG RIFLES
AND
THE PEOPLE OF DEVENTER
SINCE THE LIBERATION OF DEVENTER
APRIL 9, 1945.'
De geschiedenis
De plaquette in het stadhuis is een eerbetoon en dankbetuiging aan het Canadese 'Royal Winnipeg Rifle Regiment' dat op 9 april 1945 de stad Deventer heeft bevrijd.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1995, ter gelegenheid van de 50ste herdenking van de bevrijding.
14: Joodsmonument in het stadhuis
Vorm en materiaal
Het 'Joods monument' in het stadhuis van Deventer is een marmeren gedenkplaat, waarvoor een marmeren lessenaar staat. Aan weerszijden zijn twee koperen lantaarns geplaatst. Op de katheder ligt een gedenkboek waarin de joodse oorlogsslachtoffers uit de gemeente zijn opgetekend.
Geschiedenis
Het 'Joods monument' in het stadhuis te Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan 401 joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en omgebracht.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1948.
Wijzigingen
Het gedenkteken bevond zich oorspronkelijk in de voormalige synagoge in de Bischopsstraat te Deventer. Later is het monument overgebracht naar de Eerste Schrijfkamer in het stadhuis aan het Grote Kerkhof. In 1993 is er een replica van het gedenkteken geplaatst op de Joodse begraafplaats aan de Diepenveenseweg.
15: Deventer, verzetsmonument
Herdachte groepen: Verzet Nederland
Monument Het verzetsmonument in Deventer is een bronzen beeld van een staande mannenfiguur. Uit de houding van de verzetsstrijder spreekt ongenaakbaarheid en kracht. Het beeld is geplaatst op een stenen zuil. Op de kerkmuur achter het beeld staat in gouden letters een opschrift.
Geschiedenis
Het verzetsmonument herinnert de inwoners van Deventer aan de verbeten strijd tegen de bezetter en aan het offer dat vele verzetsstrijders brachten voor een leven in vrijheid.
Al vroeg na de bevrijding in 1945 ontstonden er plannen om in Deventer een verzetsmonument op te richten. Een collecte onder de bevolking bracht het voor die tijd forse bedrag van 27.000 gulden op. Het monument is gemaakt door Dirk Wolbers en bestaat uit een bronzen beeld van een verzetsstrijder op een hoge stenen sokkel. De man staat rechtop met gebalde vuisten als symbool voor kracht en ongenaakbaarheid. Op de sokkel staat 'Verzet 1940 1945'.
Het monument werd op 3 mei 1953 onthuld. Tot 1957 stond het monument op het plein voor de toren van de Lebuïnuskerk. In dat jaar werd het verplaatst naar de zuidelijke zijbeuk van de kerk.
16: Deventer, De Wachtende Moeder
Herdachte groepen:
Burgers voormalig Nederlands-Indië, Militairen in dienst van het Ned. Kon. na 1945
Onthulling:
1999
Het monument
Het monument 'De Wachtende Moeder' in Deventer is een bronzen sculptuur van een knielende vrouwenfiguur, geplaatst op een granieten voetstuk met tekst.
Geschiedenis
Het monument 'De Wachtende Moeder' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan alle Molukse en Nederlandse slachtoffers die in de periode 1942-1950 in het voormalige Nederlands-Indië om het leven zijn gekomen.
17: Korenbloem
Vorm en materiaal
Het monument 'De Korenbloem' in Deventer is een natuurstenen gedenkplaat met in reliëf een davidster, een driedelige kandelaar en een anker. Schuin onder de plaat is een kleine plaquette aangebracht.
De geschiedenis
Het monument 'De Korenbloem' herinnert de inwoners van Deventer aan dit voormalige koffiehuis, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt werd als verzamelplaats voor joodse medeburgers die door de bezetter op transport werden gesteld.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1986.
'DE KORENBLOEM'.
De tekst op de plaquette luidt:
'GEDENKPLAAT TER HERINNERING AAN DE JONGE ZIONISTEN
DIE EEN TREFPUNT VONDEN IN HET VROEGERE KOFFIEHUIS
"DE KORENBLOEM". DIT KOFFIEHUIS WAS TEVENS
VERZAMELPLAATS VOOR JOODSE MEDEBURGERS DIE TIJDENS
DE TWEEDE WERELDOORLOG OP TRANSPORT WERDEN GESTELD.
SLECHTS EEN DEEL VAN HEN OVERLEEFDE DE OORLOG.'
De namen van de joodse slachtoffers van het Stedelijk Gymnasium luiden:
Izaak Cohen, Rachel Rita Cohen, Froukje Theodora Frank, Esther (Etty) Hillesum, Jacob Hillesum, Arnold Julius Meijerson, Mathilde Prins-van Son, Marcus Felix van Spiegel, Sylvia Meta van Spiegel en Max Zendijk.
18: Het verstoorde leven
Vorm en materiaal
Het monument 'Het Verstoorde Leven' in Deventer is een schuin oplopende steen, die in het midden doorbroken is. Op het gedenkteken is een citaat uit het gelijknamige dagboek van oorlogsslachtoffer Etty Hillesum aangebracht.
Symboliek
De gebroken steen verbeeldt het verstoorde leven van de joodse oorlogsslachtoffers. Het monument is vernoemd naar het dagboek van Etty Hillesum, getiteld Het verstoorde leven: dagboek van Etty Hillesum, 1941-1943.
De geschiedenis
Het monument 'Het Verstoorde Leven' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan alle joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen, waaronder Etty Hillesum, die op 30 november 1943 in Auschwitz door de bezetter om het leven is gebracht. Daarnaast dient het gedenkteken als waarschuwing tegen hedendaagse vormen van discriminatie.
Etty Hillesum werd geboren op 15 januari 1914 in Middelburg. In 1932 ging ze rechten en Slavische talen studeren in Amsterdam. In die jaren begon ze met het bijhouden van een dagboek en was ze actief in de linkse en anti-fascistische beweging. In 1942 ging Etty bij de afdeling culturele zaken van de Joodse Raad werken. Ze hield het twee weken vol, een tijd die ze in haar dagboek omschreef als 'de hel'. In augustus 1942 werd Etty gedeporteerd naar Kamp Westerbork. Door haar lidmaatschap van de Joodse Raad was ze in het bezit van een speciaal reisvisum waarmee ze vele malen naar Amsterdam reisde, waar ze haar sociale activiteiten voortzette. Op 7 september 1943 werd Etty Hillesum, samen met haar familie, op transport gesteld naar Auschwitz. Op 30 november van dat jaar is Etty daar om het leven gebracht.
Haar dagboek is, conform Etty's wens, in 1981 uitgegeven onder de titel Het verstoorde leven: dagboek van Etty Hillesum, 1941-1943. Het dagboek geeft een indrukwekkende kijk op het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1986 verscheen een uitgave van het volledige nagelaten werk van Etty Hillesum, onder de titel Etty: de nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943. De originele dagboekcahiers en brieven zijn precies vijftig jaar na Etty's dood door de Etty Hillesum Stichting aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam geschonken. In de voormalige Oude Synagoge aan de Roggestraat 3 in Deventer is sinds 1996 het Etty Hillesum Centrum gevestigd, waar aandacht wordt besteed aan Etty Hillesum en haar gedachtegoed.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1985.
19: Restant spoorbrug Deventer 1886-1940
Onthulling
Restant van de spoorbrug bij Deventer. Gebouwd 1886.
Geschiedenis
De enkelsporige brug, die ook toegankelijk was voor ander verkeer dan de treinen, deed dienst tot 1940. Na de inval van de Duitsers op 10 mei van dat jaar blies de Nederlandse genie de spoorbrug op om het oprukken van de Duitse troepen te vertragen.[1] Omdat de spoorverbinding belangrijk was voor de Duitsers, legden ze een noodbrug aan, die al op 5 juni 1940 gereed was. De nieuwe brug werd het jaar daarop nog tweemaal versterkt.
Op 6 april 1945 was het de beurt aan de Duitsers om de spoorbrug op te blazen, ditmaal om de opmars van de geallieerde troepen te vertragen. Na de Bevrijding bouwden de Royal Engineers een nieuwe noodbrug van het type baileybrug voor het spoorverkeer. Op 1 november 1945 reed de eerste trein over de nieuwe brug. Deze brug, die de naam Katherine Millerspoorbrug kreeg naar de dochter van luitenant-kolonel W.S. Miller, die de leiding had bij de bouw, was enkelsporig en bood geen ruimte voor ander verkeer dan de trein.
20: Twentolmonument
Vorm en materiaal
Het 'Twentolmonument' in Deventer is een bakstenen gedenkmuur, waarop een uit rode tegels opgebouwde gedenkplaat is aangebracht. Voor de muur staat een bloembak. Aan de rechtervoorzijde van de muur is een tweede, zwarte plaquette geplaatst.
Teksten
De tekst op de bovenste, natuurstenen plaat luidt:
'AAN ONZE LEERLINGEN OMGEKOMEN IN DEWERELDOORLOG 1939-1945'.
De tekst op de marmeren plaat luidt:
'TER NAGEDACHTENIS AAN DE LEERLINGEN VAN HET STEDELIJK GYMNASIUMOMGEKOMEN TIJDENS
DE TWEEDE WERELDOORLOG.'
Hieronder zijn de namen van zestien joodse leerlingen en oud-leerlingen van het voormalige Stedelijk Gymnasium aangebracht die slachtoffer zijn geworden van de Tweede Wereldoorlog.
Op de derde, houten gedenkplaat zijn de namen aangebracht van tachtig leerlingen en oud-leerlingen van de voormalige Rijks HBS die tijdens de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen zijn omgekomen.
Wijziging
De houten gedenkplaat is in 1974 onthuld in de Rijks HBS in de Burgerdijkstraat. Later is het gedenkteken verplaatst naar de huidige locatie in de hal van het Stedelijk Gymnasium, thans het Etty Hillesum Lyceum.
9: Joodse begraafplaats
Geschiedenis
De Joodse begraafplaats in Deventer bevindt zich aan de Diepenveenseweg, naast de Algemene begraafplaats. De Algemene begraafplaats is dagelijks geopend voor bezichtiging of wandeling, het is een rijksmonument. Het Joodse gedeelte is niet publiek toegankelijk.
Joden werden in Deventer pas als volwaardig burger toegelaten na 1796. In dat jaar verordende de regering van de Bataafse Republiek, de opvolger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, dat: "geen Jood zal worden uitgeslooten van enige rechten of voordeelen die aan het Bataafsch Burgerregt verknocht zyn". Hierdoor kregen zij ook het recht op het inrichten van een eigen begraafplaats.
In Deventer werd de eerste Joodse begraafplaats in 1805 ingericht aan de Lange Rij. Vanwege ruimtegebrek kwam er in 1870 een tweede Israëlitische dodenakker aan de Diepenveenseweg. Op deze begraafplaats, waar nog steeds begravingen plaatsvinden, staan nu meer dan 320 grafstenen. De begraafplaats aan de Lange Rij werd in 1878 voor nieuwe teraardebestellingen gesloten. In 1960 maakte een stadssanering het wenselijk deze begraafplaats te ruimen. Onder toezicht van het opperrabbinaat zijn toen de stoffelijke resten van 308 begravenen verplaatst naar een gezamenlijk graf op de begraafplaats aan de Diepenveenseweg.
Het metaheerhuis werd in 1995 gerestaureerd. In het gebouwtje is een herdenkingsmonument geplaatst voor de meer dan 400 Joodse oorlogsslachtoffers uit Deventer. Dit is een kopie van het monument dat in de synagoge aan de Lange Bisschopstraat stond en na de sluiting daarvan werd overgebracht naar het Deventer stadhuis. Aan de wand bevindt zich een bijzonder houten bord met daarin uitgesneden hebreeuwse teksten die worden uitgesproken als men de begraafplaats betreedt of verlaat.
Nadat in 2005 het naast gelegen garagegebouw was afgebroken ontbrak een solide afscheiding aan de noordzijde van de begraafplaats. In 2012 bouwde men daarom een nieuwe muur die de begraafplaats afsluit aan de zijde van de Hoge Hondstraat. Jongeren uit Oostenrijk, Oekraïne en Duitsland maakten tegelijkertijd grafstenen schoon en verbeterden de leesbaarheid van de opschriften.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1993.
10: Deventer, plaquette in het NS-station
Herdachte groepen
Burgerslachtoffers
Onthulling
1948
Monument
De plaquette in het NS-station te Deventer is uitgevoerd in brons.
Geschiedenis
De plaquette in het NS-station te Deventer is aangebracht ter nagedachtenis aan drie personeelsleden van de Nederlandse Spoorwegen, die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen
11: Oorlogsmonument aan de Verzetslaan/Churchillplein
Geschiedenis
Het verzetsmonument herinnert de inwoners van Deventer aan de verbeten strijd tegen de bezetter en aan het offer dat vele verzetsstrijders brachten voor een leven in vrijheid.
12: PAK36 Kanon
Geschiedenis
Dit Duitse kanon van het type PAK-36 staat opgesteld bij de Deventerbrug ter nagedachtenis aan de bevrijding van Deventer door de Canadezen in 1945.
Het Duitse PAK-36 dat bij de brug in Deventer staat opgesteld, heeft jarenlang op het voorterrein van de Boreelkazerne gestaan. Op het schutblad zijn emblemen van eenheden aangebracht (o.a. II Canadian Corps en 2nd Canadian Infantry Division) en er zijn teksten aangebracht die doen vermoeden dat dit wapenfeiten zijn die langs de route van Normandi? tot in Nederland zijn vastgelegd. Over de historie van het kanon is het speculeren. Het zou zomaar kunnen zijn dat dit buitgemaakte kanon langs de route als trofee is meegesleept en uiteindelijk in Deventer is achtergelaten dan wel aan de plaatselijke autoriteiten is overgedragen. Maar het is ook mogelijk dat dit kanon in Deventer zelf is buitgemaakt en daar is voorzien van alle toevoegingen.
Samen met een aantal collega's heeft inzender Wim Rietkerk rond 1982 het hele kanon opgeknapt en persoonlijk de emblemen gerestaureerd en exact zo gelaten zoals ze er destijds uitzagen. Zelfs het mechanisme was weer gangbaar gemaakt. Helaas is de staat van het kanon nu niet meer zoals het destijds was.
13: Plaquette in het stadhuis
Vorm en materiaal
De plaquette in het stadhuis van Deventer is uitgevoerd in brons.
Tekst
De tekst op de plaquette luidt:
'IN FRIENDSHIP
TO COMMEMORATE A HALF-CENTURY OF
FRIENDSHIP BETWEEN THE
ROYAL WINNIPEG RIFLES
AND
THE PEOPLE OF DEVENTER
SINCE THE LIBERATION OF DEVENTER
APRIL 9, 1945.'
De geschiedenis
De plaquette in het stadhuis is een eerbetoon en dankbetuiging aan het Canadese 'Royal Winnipeg Rifle Regiment' dat op 9 april 1945 de stad Deventer heeft bevrijd.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1995, ter gelegenheid van de 50ste herdenking van de bevrijding.
14: Joodsmonument in het stadhuis
Vorm en materiaal
Het 'Joods monument' in het stadhuis van Deventer is een marmeren gedenkplaat, waarvoor een marmeren lessenaar staat. Aan weerszijden zijn twee koperen lantaarns geplaatst. Op de katheder ligt een gedenkboek waarin de joodse oorlogsslachtoffers uit de gemeente zijn opgetekend.
Geschiedenis
Het 'Joods monument' in het stadhuis te Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan 401 joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en omgebracht.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1948.
Wijzigingen
Het gedenkteken bevond zich oorspronkelijk in de voormalige synagoge in de Bischopsstraat te Deventer. Later is het monument overgebracht naar de Eerste Schrijfkamer in het stadhuis aan het Grote Kerkhof. In 1993 is er een replica van het gedenkteken geplaatst op de Joodse begraafplaats aan de Diepenveenseweg.
15: Deventer, verzetsmonument
Herdachte groepen: Verzet Nederland
Monument Het verzetsmonument in Deventer is een bronzen beeld van een staande mannenfiguur. Uit de houding van de verzetsstrijder spreekt ongenaakbaarheid en kracht. Het beeld is geplaatst op een stenen zuil. Op de kerkmuur achter het beeld staat in gouden letters een opschrift.
Geschiedenis
Het verzetsmonument herinnert de inwoners van Deventer aan de verbeten strijd tegen de bezetter en aan het offer dat vele verzetsstrijders brachten voor een leven in vrijheid.
Al vroeg na de bevrijding in 1945 ontstonden er plannen om in Deventer een verzetsmonument op te richten. Een collecte onder de bevolking bracht het voor die tijd forse bedrag van 27.000 gulden op. Het monument is gemaakt door Dirk Wolbers en bestaat uit een bronzen beeld van een verzetsstrijder op een hoge stenen sokkel. De man staat rechtop met gebalde vuisten als symbool voor kracht en ongenaakbaarheid. Op de sokkel staat 'Verzet 1940 1945'.
Het monument werd op 3 mei 1953 onthuld. Tot 1957 stond het monument op het plein voor de toren van de Lebuïnuskerk. In dat jaar werd het verplaatst naar de zuidelijke zijbeuk van de kerk.
16: Deventer, De Wachtende Moeder
Herdachte groepen:
Burgers voormalig Nederlands-Indië, Militairen in dienst van het Ned. Kon. na 1945
Onthulling:
1999
Het monument
Het monument 'De Wachtende Moeder' in Deventer is een bronzen sculptuur van een knielende vrouwenfiguur, geplaatst op een granieten voetstuk met tekst.
Geschiedenis
Het monument 'De Wachtende Moeder' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan alle Molukse en Nederlandse slachtoffers die in de periode 1942-1950 in het voormalige Nederlands-Indië om het leven zijn gekomen.
17: Korenbloem
Vorm en materiaal
Het monument 'De Korenbloem' in Deventer is een natuurstenen gedenkplaat met in reliëf een davidster, een driedelige kandelaar en een anker. Schuin onder de plaat is een kleine plaquette aangebracht.
De geschiedenis
Het monument 'De Korenbloem' herinnert de inwoners van Deventer aan dit voormalige koffiehuis, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt werd als verzamelplaats voor joodse medeburgers die door de bezetter op transport werden gesteld.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1986.
'DE KORENBLOEM'.
De tekst op de plaquette luidt:
'GEDENKPLAAT TER HERINNERING AAN DE JONGE ZIONISTEN
DIE EEN TREFPUNT VONDEN IN HET VROEGERE KOFFIEHUIS
"DE KORENBLOEM". DIT KOFFIEHUIS WAS TEVENS
VERZAMELPLAATS VOOR JOODSE MEDEBURGERS DIE TIJDENS
DE TWEEDE WERELDOORLOG OP TRANSPORT WERDEN GESTELD.
SLECHTS EEN DEEL VAN HEN OVERLEEFDE DE OORLOG.'
De namen van de joodse slachtoffers van het Stedelijk Gymnasium luiden:
Izaak Cohen, Rachel Rita Cohen, Froukje Theodora Frank, Esther (Etty) Hillesum, Jacob Hillesum, Arnold Julius Meijerson, Mathilde Prins-van Son, Marcus Felix van Spiegel, Sylvia Meta van Spiegel en Max Zendijk.
18: Het verstoorde leven
Vorm en materiaal
Het monument 'Het Verstoorde Leven' in Deventer is een schuin oplopende steen, die in het midden doorbroken is. Op het gedenkteken is een citaat uit het gelijknamige dagboek van oorlogsslachtoffer Etty Hillesum aangebracht.
Symboliek
De gebroken steen verbeeldt het verstoorde leven van de joodse oorlogsslachtoffers. Het monument is vernoemd naar het dagboek van Etty Hillesum, getiteld Het verstoorde leven: dagboek van Etty Hillesum, 1941-1943.
De geschiedenis
Het monument 'Het Verstoorde Leven' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan alle joodse medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen, waaronder Etty Hillesum, die op 30 november 1943 in Auschwitz door de bezetter om het leven is gebracht. Daarnaast dient het gedenkteken als waarschuwing tegen hedendaagse vormen van discriminatie.
Etty Hillesum werd geboren op 15 januari 1914 in Middelburg. In 1932 ging ze rechten en Slavische talen studeren in Amsterdam. In die jaren begon ze met het bijhouden van een dagboek en was ze actief in de linkse en anti-fascistische beweging. In 1942 ging Etty bij de afdeling culturele zaken van de Joodse Raad werken. Ze hield het twee weken vol, een tijd die ze in haar dagboek omschreef als 'de hel'. In augustus 1942 werd Etty gedeporteerd naar Kamp Westerbork. Door haar lidmaatschap van de Joodse Raad was ze in het bezit van een speciaal reisvisum waarmee ze vele malen naar Amsterdam reisde, waar ze haar sociale activiteiten voortzette. Op 7 september 1943 werd Etty Hillesum, samen met haar familie, op transport gesteld naar Auschwitz. Op 30 november van dat jaar is Etty daar om het leven gebracht.
Haar dagboek is, conform Etty's wens, in 1981 uitgegeven onder de titel Het verstoorde leven: dagboek van Etty Hillesum, 1941-1943. Het dagboek geeft een indrukwekkende kijk op het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1986 verscheen een uitgave van het volledige nagelaten werk van Etty Hillesum, onder de titel Etty: de nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943. De originele dagboekcahiers en brieven zijn precies vijftig jaar na Etty's dood door de Etty Hillesum Stichting aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam geschonken. In de voormalige Oude Synagoge aan de Roggestraat 3 in Deventer is sinds 1996 het Etty Hillesum Centrum gevestigd, waar aandacht wordt besteed aan Etty Hillesum en haar gedachtegoed.
Onthulling
Het monument is onthuld in 1985.
19: Restant spoorbrug Deventer 1886-1940
Onthulling
Restant van de spoorbrug bij Deventer. Gebouwd 1886.
Geschiedenis
De enkelsporige brug, die ook toegankelijk was voor ander verkeer dan de treinen, deed dienst tot 1940. Na de inval van de Duitsers op 10 mei van dat jaar blies de Nederlandse genie de spoorbrug op om het oprukken van de Duitse troepen te vertragen.[1] Omdat de spoorverbinding belangrijk was voor de Duitsers, legden ze een noodbrug aan, die al op 5 juni 1940 gereed was. De nieuwe brug werd het jaar daarop nog tweemaal versterkt.
Op 6 april 1945 was het de beurt aan de Duitsers om de spoorbrug op te blazen, ditmaal om de opmars van de geallieerde troepen te vertragen. Na de Bevrijding bouwden de Royal Engineers een nieuwe noodbrug van het type baileybrug voor het spoorverkeer. Op 1 november 1945 reed de eerste trein over de nieuwe brug. Deze brug, die de naam Katherine Millerspoorbrug kreeg naar de dochter van luitenant-kolonel W.S. Miller, die de leiding had bij de bouw, was enkelsporig en bood geen ruimte voor ander verkeer dan de trein.
20: Twentolmonument
Vorm en materiaal
Het 'Twentolmonument' in Deventer is een bakstenen gedenkmuur, waarop een uit rode tegels opgebouwde gedenkplaat is aangebracht. Voor de muur staat een bloembak. Aan de rechtervoorzijde van de muur is een tweede, zwarte plaquette geplaatst.
De geschiedenis
Het 'Twentolmonument' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan zeven verzetsstrijders die op 10 april 1945 door de bezetter zijn gefusilleerd. Het monument is tevens een eerbetoon aan de Duitse soldaat Ernst Gräwe, die weigerde aan de executie van de verzetsstrijders deel te nemen en wiens leven hier een gewelddadig einde vond.
De namen van de zeven slachtoffers luiden: Corry van Baalen, Jos van Baalen, Derk Jan Bruggeman, Jaap Bennebroek Evertsz, Harry Engels, Jan van Gennep Luhrs en Martinus Woertman.
Tijdens de bezettingsjaren bestond de verzetsbeweging in Deventer voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van hen hadden zich in april 1945 in een magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over het Overijssels kanaal, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluis, te verdedigen. Men ging ervanuit dat de Canadese troepen deze brug zouden gebruiken om Deventer te bevrijden.
In de nacht van 9 op 10 april 1945 raakten de verzetsstrijders in een vuurgevecht met een aantal Duitse soldaten bij de brug. Hierdoor ontstond er een grote brand in het Twentol magazijn. Twee verzetsstrijders kwamen hierbij om het leven, één wist te ontsnappen en is gevlucht, vijf zijn die ochtend door de Duitse soldaten afgevoerd. Die middag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn zij op de Snippeling in Deventer gefusilleerd. Achteraf is gebleken dat de Canadese troepen nooit van plan waren geweest om Deventer via de bewuste brug over het Overijssels kanaal binnen te vallen.
Voor de zeven gesneuvelde verzetsstrijders is een grafmonument opgericht, op de plaats waar zij gezamelijk begraven zijn, op de Algemene begraafplaats aan de Raalterweg in Deventer. Hier is tevens een ander lid van de verzetsgroep, L.H.Z. (Zeger) baron van Boetzelaer, begraven. Van Boetzelaer sneuvelde eerder, op 21 december 1944, in een vuurgevecht met een Duitse patrouille.
De geschiedenis
Het 'Twentolmonument' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan zeven verzetsstrijders die op 10 april 1945 door de bezetter zijn gefusilleerd. Het monument is tevens een eerbetoon aan de Duitse soldaat Ernst Gräwe, die weigerde aan de executie van de verzetsstrijders deel te nemen en wiens leven hier een gewelddadig einde vond.
De namen van de zeven slachtoffers luiden: Corry van Baalen, Jos van Baalen, Derk Jan Bruggeman, Jaap Bennebroek Evertsz, Harry Engels, Jan van Gennep Luhrs en Martinus Woertman.
Tijdens de bezettingsjaren bestond de verzetsbeweging in Deventer voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van hen hadden zich in april 1945 in een magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over het Overijssels kanaal, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluis, te verdedigen. Men ging ervanuit dat de Canadese troepen deze brug zouden gebruiken om Deventer te bevrijden.
In de nacht van 9 op 10 april 1945 raakten de verzetsstrijders in een vuurgevecht met een aantal Duitse soldaten bij de brug. Hierdoor ontstond er een grote brand in het Twentol magazijn. Twee verzetsstrijders kwamen hierbij om het leven, één wist te ontsnappen en is gevlucht, vijf zijn die ochtend door de Duitse soldaten afgevoerd. Die middag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn zij op de Snippeling in Deventer gefusilleerd. Achteraf is gebleken dat de Canadese troepen nooit van plan waren geweest om Deventer via de bewuste brug over het Overijssels kanaal binnen te vallen.
Voor de zeven gesneuvelde verzetsstrijders is een grafmonument opgericht, op de plaats waar zij gezamelijk begraven zijn, op de Algemene begraafplaats aan de Raalterweg in Deventer. Hier is tevens een ander lid van de verzetsgroep, L.H.Z. (Zeger) baron van Boetzelaer, begraven. Van Boetzelaer sneuvelde eerder, op 21 december 1944, in een vuurgevecht met een Duitse patrouille.
Hoogteprofiel
Routebeschrijving
| # | Beschrijving | Afstand | |
|---|---|---|---|
| 7434RW, Deventer, Overijssel, Nederland | 0.00 km | ||
| Achter de Hoven, 7419AG, Deventer, Overijssel, Nederland | 34.38 km |
Plaatsnaam register
Beoordelingen
Lees hieronder de ervaringen van anderen. Zo kom je erachter welke score de route heeft gekregen en kun je beslissen of deze route iets voor jou is. Veel plezier!
Embed deze pagina </>
Zie Routiq in...
