Houtakkersroute Boskoop

Struinen door de tuinen van Boskoop: veel (Japanse) natuur, geschiedenis én koffie
AAN DE WANDELHuisje, boompje en nog een boompje. Voor een portie aangeharkt groen is Boskoop de plek waar je moet zijn. Nationaal en internationaal maakt dit kwekersdorp naam met hun sierteelt en de befaamde ‘Schone van Boskoop’.
Kirsten Bliekendaal 23-01-21, 16:19
8
Hoe groots en bijzonder dit gebied eigenlijk is, zie je pas als je jezelf letterlijk in en rondom de tuinen begeeft. Tussen de aaneenschakeling van boomkwekerijen zijn verschillende wandelroutes uitgezet. De Houtakkersroute is er daar een van. In 12 kilometer ontdekken wandelaars de verstopte drassige dijkpaden en bijzondere historische plekken zonder de groene trots van Boskoop uit het oog te verliezen.
Het kwekersdorp stelt zichzelf in het kort voor in de Proeftuin van Holland. Een informatief en educatief centrum voor én over de sierteeltsector. We raden aan hier de wandeling te starten zodat je een beeld hebt van wat je onderweg te wachten staat. Bovendien heb je dan bij terugkomst (afhankelijk van de geldende coronamaatregelen) wat lekkers uit de streekwinkel op het terrein.
De meer dan 2500 verschillende boomkwekerijgewassen in de sortimentstuin van Harry van der Laar, geven je een glimp van de omvang van het Nederlandse handelssortiment. Van sierheesters, coniferen tot aan rozen en Japanse bomen, je komt het allemaal tegen in Boskoop. Vaak in overzichtelijke strakke rijen aangeplant. Zoals de planten op het terrein van rhododendron en hydrangeakweker Jos Kolster.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
De Japanse boomkwekerij op de route.
De Japanse boomkwekerij op de route. © Kirsten Bliekendaal
In de vorm van ronde groene bolletjes werken de planten in de voedzame veengrond aan hun groei naar volwassenheid. Ben je meer van het exotische soort? Neem dan de tijd bij de hekken van Yokoso. Normaliter is de Japanse tuin opengesteld, maar vanwege corona kan dat niet. Vanaf de weg heb je ook goed zicht op de vele bomen, lantaarns en gigantische stenen die uit Japan worden geïmporteerd.
Een Japanse tuin: waarom in Boskoop?
Wie appeltaart bakt, weet dat de Goudreinet dé appel is die zich daar prima voor leent. Maar wist je ook dat dit fris zurige fruit eeuwen geleden voor het eerst aan een boom in Boskoop groeide? Dat niet iedereen dat weet, zit ‘m in de naam. ,,Het gekke is dat in alle landen, behalve Nederland, deze appel bij de originele naam ‘Schone van Boskoop‘ wordt genoemd“, zegt Cor van Gelderen van Plantentuin Esveld.
“Wie heeft bedacht deze appel Goudreinet te noemen, weet ik niet. Stiekem vinden we dat in Boskoop wel een beetje jammer“, zegt hij met een lach. ,,In de 19e eeuw werden er in Boskoop veel appels gekweekt. Dat kwam door de abdij van Rijnsburg. Eeuwen geleden had hij hier grote boomgaarden waar hij fruit en later fruitbomen verkocht.”
In de loop ter tijd ging deze fruitteelt over in sierteelt. ,,Dat kwam door de Duitse arts Siebold. In 1800 introduceerde hij exotische planten vanuit Japan. De Boskoopse kwekers hadden snel door dat er met zeldzame planten meer te verdienen was.“ Nu zijn appelbomen zo goed als verdwenen uit Boskoop. ,,Onze grond is te zacht voor de grote machines. In de Betuwe, op de hardere kleigrond, kunnen ze er wel met groot materieel bij.“ Boskoop haalt de eer dus alleen nog uit de naam van de appel, in het buitenland dan.
In de Rozenlaan onttrekken statige huizen en hoge watercipressen de achterliggende kwekerijen voor even uit het zicht. Een voetgangersbrug over het water leidt, nu nog, naar de Rozenburcht. Een voormalig patronaatsgebouw uit 1912 dat sinds 2010 leegstaat. Veel Boskopers, inclusief de lokale carnavalsvereniging, hebben warme herinneringen aan de feesten die er werden gegeven. Het ligt dan ook gevoelig dat het monumentale pand plaatsmaakt voor appartementen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Een bloemetje kopen? Dat kan óók op deze route.
Een bloemetje kopen? Dat kan óók op deze route. © Kirsten Bliekendaal
Dat er juist in Boskoop zoveel boomkwekerijen zijn, is geen toeval. In het Boomkwekerijmuseum, een paar meter van de route af, leer je er alles over. Omdat het museum nu gesloten is vanwege corona, gingen we te rade bij de Boskoopse plantenexpert Cor van Gelderen. Hij vertelde ons onder andere dat de abdis van Rijneveld rond 1200 de gebieden rond zijn abdij (nu Boskoop) uit wilde breiden met boomgaarden. In tegenstelling tot veel polders in de omgeving, mocht er vanwege die uitbreiding geen veen worden afgegraven.
Veen is de ideale voedingsbodem voor bomen en planten. Omdat de boomgaarden laag lagen, groeven boeren sloten om met het veen het land op te hogen. In het water tussen de boomgaarden werden houtakkers aangelegd: een smalle strook grond met daarop rijen bomen. Stichting Houtakkers Boskoop zet zich in om dit stukje verdwijnende geschiedenis te behouden.
De stroken, die dienst deden als windschermen voor de planten op de kwekerijen, zijn onder andere door modernere technieken steeds minder nodig. In de laatste kilometers doet de Houtakkersroute haar naam eer aan. Over de sompige ondergrond van een houtakker komt jouw verdiende kopje koffie (hopelijk) steeds dichterbij.
De route
Lengte: Houtakkersroute 12 kilometer
Markering via de wandelknooppunten: 32 - 52 - 21 - 31 - 91 - 34 - 95 - 94 - 16 - 74 - 47 - 58 - 48 - 93 - 32
Startpunt: TOP Boskoop op het terrein van de Proeftuin van Holland. Adres: Rijneveld 153 in Boskoop. Het Boomkwekerijmuseum vind je aan Reijerscoop 52. Let wel op de actualiteiten rondom de coronamaatregelen. Dat geldt ook voor de gezellige theetuin Yume op het terrein van Plantentuin Esveld aan Rijneveld 72 en voor de openingstijden van de streekwinkel bij de Proeftuin.
AD Groene Hart, Aan de wandel: rondje Boskoop