Havens van Amsterdam, Muiden en Muiderberg

Minder bekend dan hun grote broer in Rotterdam, maar daarom niet minder leuk om te bezoeken, zijn de havens van Amsterdam, Muiden en Muiderberg. De haven van Amsterdam is van de drie veruit de grootste en ontstond vanaf de dertiende eeuw. Aan de monding van de Amstel, tussen de Dam en het IJ, ontwikkelde zich de oudste haven van Amsterdam. Langs de oevers verrezen prachtige panden van kooplieden die een belangrijke rol speelden bij de ontwikkeling van de steden en tegenwoordig is er meer bedrijvigheid dan ooit. Neem een kijkje in de prachtige jachthaven van Muiden of snuif sfeer in Amsterdam, terwijl je uitwaait langs het water. Voor de nodige lekkernijen om je honger te stillen tijdens je fietstocht, kan je terecht bij de supermarkt van K. Günes in Amsterdam, waar je ook gratis je auto kunt parkeren. In de supermarkt kan je kiezen uit lekkere verse broodjes, fruitige tussendoortjes of hartige koekjes. Vergeet ook niet een flesje water voor onderweg mee te nemen, zodat je je dorst kunt lessen. Bekijk op minder dan een halve kilometer afstand molen De Gooyer, een gigantische stellingmolen uit 1814 die zijn omgeving volledig domineert. Het is de hoogste houten molen van Nederland. In 1603 werd de ene helft en in 1609 de andere helft verkocht aan Claes en Jan Willemsz., gebroeders uit het Gooi, toen nog Gooiland genoemd. De naam de Gooyer stamt uit deze tijd en heeft dus al aan de voorgangers van deze molen behoord. De meeste Amsterdammers weten dit niet en spreken van “de molen aan het Funen” of simpelweg, “de Funenmolen”. Je volgt het water in oostelijke richting en komt bij Westbatterij (vesting Muiden). Het torenfort is gebouwd in 1850-1852 als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar in 1799 werd er op deze plek al een aarden fort gebouwd. De Westbatterij is niet helemaal rond maar ovaal en heeft twee verdiepingen. De muren aan de kant van de zee zijn veel dikker dan de rest, omdat van die kant het meeste vijandige vuur werd verwacht. Het fort was omringd door een slotgracht van ongeveer 8 meter breed. Door de komst van de brisantgranaat in 1885 raakte het fort militair verouderd. Omdat fort Pampus, dat grote kanonnen had die de haventoegang en de zeesluis van Muiden beter konden beschermen, inmiddels in gebruik genomen kon worden, werd er geen aandacht besteed om dit fort aan te passen of te verbeteren. Vanaf 1973 maakt een zeeverkennersgroep gebruik van de Westbatterij. Twee kilometer verderop zie je het Muiderslot staan, dat omstreeks 1285 werd gebouwd door graaf Floris V, nadat hij het gebied rond Muiden onder zijn hoede kreeg. In 1296 werd hij door zijn eigen edelen overmeesterd en ontvoerd naar zijn eigen slot. Toen zij na vijf dagen vluchtten werden ze bij Muiderberg tegengehouden en de graaf werd op brute wijze vermoord. De beroemdste bewoner van het Muiderslot is P.C. Hoofdt, waar de bekende winkelstraat in Amsterdam naar is vernoemd. In 1609 werd hij benoemd tot drost van Muiden en baljuw van het Gooiland. Hij heeft maar liefst 38 jaar in het slot gewoond. Nu is het fort te bezichtigen en kun je de locatie voor verschillende doeleinden afhuren. Het Naardermeer is op natuurlijke wijze ontstaan en wordt al rond het jaar 900 genoemd. Verschillende keren is geprobeerd het meer droog te leggen, zonder succes. In 1672 moesten helaas alle molens en huizen in en rond het meer worden afgebroken, waarna de dijken doorgebroken werden. Het water is blijven liggen tot het begin van de negentiende eeuw. De Meermolen/de Onrust in Muiderberg was een grondzeiler die werd gebouwd in 1809 om de ontstane polder mee te bemalen, maar de molen heeft de omgeving nooit van het water kunnen ontdoen. In 1831 werd er een stoomwerktuig geïnstalleerd waarmee men nogmaals probeerde het water weg te malen. In Weesp aangekomen, kom je langs het Fort aan de Ossenmarkt. Om de spoorlijn tussen Hilversum en Amsterdam te beschermen, moesten de wallen worden verzwaard. Op de Ossenmarkt werd ter bescherming van de spoorlijn in 1859-1861 een bomvrije toren met rondgaande gracht en ophaalbrug gebouwd. Nu is fort Ossenmarkt vanaf de Ossenmarkt te bezichtigen. Op sommige dagen is het fort geopend voor publiek en soms worden er wandelingen georganiseerd waarin een bezoek aan het fort is opgenomen. Nabij het Fort aan de Ossenmarkt staat voormalige korenmolen T Haantje. Op deze plek stond vanaf 1626 een wipmolen die de Kostverlorenpolder bemaalde. Rond 1705 werd deze polder samengevoegd met een aantal andere polders onder de naam de Gemeenschapspolder. De grote Gemeenschapsmolen (verder op de route) die in 1708 werd gebouwd, maakte het wipmolentje overbodig en deze werd verbouwd tot korenmolen. In 1820 werd er op die plek een oliemolen met de naam De Haan gebouwd. In 1828 werd ook deze molen verbouwd tot een korenmolen en in 1896 werd ’t Haantje verkocht aan een cacaofabrikant. De molen is in 1964, 2001 en 2002 gerestaureerd. De Gemeenschapsmolen werd in 1892 werd vervijzeld en in 1926 werd een gemaal geplaatst dat de bemaling overnam. Het bovenste deel van de molen werd er toen afgezaagd. Bij de vervanging van dit gemaal besloot men de molen te herstellen en op 25 april 2003 werd de herbouwde molen in gebruik genomen door de Amsterdamse burgemeester Cohen. De molen wordt bewoond en is niet te bezichtigen. Voordat je terugkomt bij de supermarkt, waar je de ingrediënten voor het avondeten kunt kopen zodat je thuis kunt nagenieten van deze tocht, staat Kustbatterij bij Diemerdam op het programma. Het fort Diemerdam behoort tot de Stelling van Amsterdam. Het is een open kustbatterij en ziet er dan ook anders uit dan andere forten; eigenlijk mag het complex niet eens een fort heten. “Fort Diemerdam” is dan ook een naam die in de volksmond is ontstaan. De kustbatterij heeft twee officiële benamingen: ‘Werk aan het IJ voor Diemerdam’ en ‘Kustbatterij bij Diemerdam’. Het fort ligt een beetje verscholen aan het IJmeer met uitzicht op Pampus, de kustbatterij bij Durgerdam en IJburg.