Haarmühle - Witteveen wandeling 4.5 km 1:07 uur

Startpunt parkeerplaats bij de Haarmühle.
Loop richting de watermolen. Dit gebouw is al een bijna 400 jaar oude molen met een onderslagrad. In die tijd werd dit gebied geregeerd door de bisschop van Münster, Bernard van Galen. Deze bisschop was een geducht veldheer in de dertigjarige oorlog. Een tijd waarin katholieke en hervormde landen elkaar bestreden omwille van de toen ontstane hervormingen in het Christelijk geloof. De bisschop genoot van meerdere vaten: het wijn-, het kruid- en het wierookvat. Hij kreeg de bijnaam Bommenberend. Hij was een verwoed gebruiker van kanonnen.
Vervolg de weg via de brug over de Buurserbeek en volg deze weg, die naar links buigt via het paralelle wandelpad.
Als deze weg een scherpe bocht naar rechts maakt, gaat u linksaf. U steekt dan hier de Nederlands-Duitse grens over.
Ga meteen het eerste pad rechts in. Dit pad is het oude kommiezenpad. Kommiezen waren tolbeambten. In dit geval ook een vorm van douane. Zij probeerden langs dit pad smokkelaars te betrappen.
Dit pad langs de grens buigt naar het westen en leidt u door een gebied met veel struikheide.
Op het eind van het pad rechtsaf. Dit is een eikenlaan die geplant is door een textielfabrikant Van Heek. Aan de linkerzijde van het pad zijn een aantal dode bomen. Zij zijn gestorven doordat men de waterstand hier kunstmatig hoog houdt. Men wil het regenwater langer vasthouden om de groei van hoogveen te bevorderen. Bovendien heeft men aan de linkerzijde getracht een biotoop voor de boomkikker te creëren. Men heeft een poel gegraven die zeer langzaam afloopt om zo oevers te maken, die de boomkikker tijdens het broedseizoen prefereert. Ook moet er dan veel lichtinval zijn. Tevens zijn er roosachtigen nodig. Dus ziet men hier bramen en hondsroos. Maar het gebied is niet zo geworden, als men gehoopt had. Er zijn wel boomkikkers in de omgeving maar niet in aantallen die men verwacht had. De dode bomen worden niet gerooid omdat de vleermuizen deze ter oriëntatie gebruiken.
Neem op het eind de meest linkse weg. Deze voert door en langs een bomenlaan. Langs dit pad ziet men veel de Schotse hooglanderkudde. Deze begrazen het gebied. De laatste jaren zijn er bijna geen kalveren. Wordt het een bejaardenhuis?
Verlaat het rundergebied door het hek, maar voordat u linksaf slaat is een bezoek aan de vogelkijkhut rechts de moeite waard. U kijkt hier uit over een van waar nogal wat vogels te zien zijn, zoals de dodaars (een fuutachtige vogel). Een verrekijker is erg nuttig.
Vervolg de wandeling (zie punt 8) en ga daarna het eerste pad links.
Op de verharde weg linksaf, dit is de Markslagweg. Vernoemd naar de hoeve van Natuurmonumenten, waar men kan overnachten. Vroeger hadden de kommiezen hier een kamertje om te overnachten. De boerderij was eerst ook eigendom van Van Heek. Hij gebruikte het gebied als jachtgebied. Hij had rechts van deze weg een fazanterie. Hij fokte daar fazanten om op te jagen. De naaldbossen gebruikte hij als productiebos.
Na de Marslag eerste pad rechts. Dit loopt aanvankelijk door het bos, maar komt op een heidevlakte uit. Rechts voor u ziet u een hogere heuvel met lindes erop. Deze zijn te herkennen aan de vele loten die onder aan de stam groeien. Hiertussen had Van Heek een kuuroord voor zieke werknemers gepland. Dit is niet gerealiseerd. Loopt u links langs deze verhoging dan ziet men een nieuw bruggetje over de Buurserbeek. In deze beek zijn interessante bewoners zoals rivierkreeften en het bittervoorntje. Dit visje heeft de zwanenmossel en de schildersmossel nodig voor de voortplanting. Het vrouwtje stopt de legbuis in de altijd iets gapende schelp die dan dient als kraamkamer voor de jonge visjes.
Weer terug op het pad de route naar links vervolgend, ziet men net voorbij de eerst bocht een verhoging met daarachter een oude meander van dezelfde beek. Achter deze eerste heuvel zijn de resten van een oude brug te zien.deze was toen bedoeld als wandelbrug voor de toekomstige patiënten.
Op de volgende drieprong kan men zowel linksaf terug via het kommiezenpad maar ook rechtsaf via een andere route terug naar de Haarmühle. Rechtsaf is korter en heeft een leuke terugkeer naar de oversteek vlak bij de watermolen.