Print deze route

Waterwegen, twee forten en als uitsmijter de Zaanse Schans: wie de vele gezichten van de Hollandse polderhistorie wil ervaren, zit goed op deze route!

Je rijdt door het open landschap in de omgeving van Wormerveer en Zaandam. Het is hier heerlijk fietsen langs de loop van de Zaan en door de strak ingedeelde polders en grillige veenweidegebieden. Langs de vele waterwegen staan soms weelderige rietstroken aan de oevers. Je komt onder meer door Westzaan, een lintdorpje dat samen met Oostzaan het oudste dorp in de Zaanstreek is. Een deel van dit pittoreske plaatsje geniet beschermd dorpsgezicht. West- en Oost-Knollendam vormden ooit één geheel: Knollendam. Toen in 1632 de dam in de Zaan werd geruimd, ontstond de huidige tweedeling. Opvallend genoeg werkte die tweedeling ook door in het religieuze leven: in West-Knollendam werd de kerkgemeente vooral Doopsgezind, in Oost-Knollendam Hervormd.

Behalve monumentale panden zie je in dit gebied ook enkele historische molens en forten uit de Stelling van Amsterdam. Vlakbij Krommenie kom je langs De Woudaap, een uit 1651 daterende poldermolen. Het Fort bij Krommeniedijk dateert uit 1897, al bestond het toen nog maar uit aarden wallen. De bomvrije gebouwen werden in 1903 gebouwd. Verderop kom je langs Fort aan den Ham. Dit fort werd in 1903 gebouwd om de net aangelegde spoorlijn tussen Amsterdam en Alkmaar te kunnen beheersen. Het fort is alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog door Nederlandse soldaten bemand geweest. Bij de Zaanse Schans zie je De Bleeke Dood, ook wel De Dood genoemd. Deze in 1656 gebouwde korenmolen is de oudste nog overeind staande houten stellingmolen van Nederland.

Aan de Zaanse Schans zie je natuurlijk nog veel meer. Je rijdt hier door een indrukwekkend historisch industrielandschap. In de zeventiende en achttiende eeuw was dit hét industriegebied in Europa: nergens anders bevond zich op zo’n kleine oppervlakte zoveel nijverheid. In en rondom de Zaanse Schans is het oorspronkelijke straatbeeld grotendeels behouden, het is een wereldberoemde bezienswaardigheid. In de negentiende eeuw werden de molens vervangen door grote fabrieken, pakhuizen en kantoren. De oude panden van oer-Hollandse bedrijven als Albert Heijn, Verkade en Bruijnzeel kun je nog bezoeken.

De route start en eindigt bij De Koffiezaak in Wormerveer, waar je een fraai uitzicht hebt op het water van de Zaan en de historische industriepanden van Wormer. In deze gezellige espressobar drink je de lekkerste ambachtelijke espresso, koffie en thee. En als je zoete trek hebt, neem je er iets lekkers bij. Alle dranken worden gemaakt van volledig duurzaam geteelde producten. Je kunt er ook diverse biologische koffie- en espressomelanges en theevarianten kopen.