Van Oostzaan naar Landsmeer

Deze fietstocht gaat door puur Hollands landschap met de schitterende historische Zaanstreek en prachtig waterrijke natuurgebieden als hoogtepunten. Je blijft genieten van de talloze molens, pittoreske pandjes en heerlijke Hollandse vergezichten. De startplek is Cafe de Driesprong in Landsmeer. 

Vrijwel meteen na vertrek kom je aan in het plassengebied Oostzanerveld, een natuurgebied dat het noordwesten en noorden van de gemeente Oostzaan omvat. Het grenst aan de gemeenten Zaanstad en Wormerland . Het Oostzanerveld is een veenweidegebied, een landschap bestaande uit weiden op veengrond. Het recreatiegebied Twiske is ontstaan na het winnen van zand onder het veen en de klei voor het Coentunneltracé. Het Twiske heeft relatief hoge natuurwaarden, bestaande uit plassen, moeras, rietland, schraal grasland, weiland en parkachtige gedeelten met bos. Het Oostzanerveld is zonder twijfel een van de beste weidevogelgebieden van Nederland. Ook de begroeiing is bijzonder en waardevol. Het Oostzanerveld heeft grote oppervlakten aan vegetaties die niet of zeer moeilijk te vervangen zijn. Dit is het argument geweest om het gebied de habitatrichtlijnstatus te geven. De Windjager staat middenin het watergebied en is een prachtige molen in de typische stijl van de Zaanstreek. Onderweg kom je tal van mooie uitkijkpunten tegen. Neem zeker de verrekijker mee om de weidevogels goed te spotten.
Nadat je de snelweg A7 bent gepasseerd koers je recht aan op Zaanse Schans. Dit ligt aan de Zaan, tegenover Zaandijk en naast de Julianabrug. Het is een bekende openluchtattractie met jaarlijks honderdduizenden bezoekers. Maar formeel is het geen museum. Het is opgezet met de bedoeling het historisch erfgoed te bewaren. 

De woonhuizen zijn ook verhuurd aan bewoners, zodat er niet alleen toeristen naar het terrein komen. De typerende, veelal groene Zaanse woningen, pakhuizen en molens zijn in de jaren 50 en 60 vanuit de Zaanstreek met diepladers naar Zaanse Schans overgeplaatst. Alleen de onderbouw van de verfmolen de Kat (oorspronkelijk een oliemolen), van de oliemolen de Bonte Hen en van de oliemolen de Os staan nog op hun oorspronkelijke erf. Ook later zijn regelmatig gebouwen naar de Zaanse Schans verhuisd.

De Zaanstreek is één van de oudste industriegebieden van Europa. De inwoners worden Zaankanters genoemd. Je fiets verder noordwaarts langs de Zaan en gaat ter hoogte van Wormer weer naar het zuiden. Wormer behoort tot de oudste plaatsen van de Zaanstreek. De plaats wordt in 1063 genoemd in een lijst van de abdij van Egmond, maar is waarschijnlijk al veel ouder. Vanaf de dijk richting Westzaan heb je mooi zicht op het laag gelegen poldergebied. In Westzaan passeer je Stichting Lettergieten 1983. Hier worden nog klassieke loden letters geleverd voor boekdruk. En net buiten Westzaan staat een mooie Watertoren. Nog even trappen door soms winderig, open landschap en je komt in de beschutting van de bebouwde kom van Zaandam. Zaandam ligt aan weerszijden van de Zaan. Het heeft niet de structuur van een gewone stad. Eigenlijk bestaat het uit twee parallelle dijken aan weerszijden van de Zaan: Oostzijde en Westzijde.

De laatste plaats op de route is Oostzaan met enkele mooie Zaanse geveltjes. Nog even fiets je onderlangs het Oostzanerveld waar de Twiskemolen mooi in het landschap past, en je bent weer terug bij het startpunt.