Verken Groot Ammers en omstreken

Wanneer je als fietser aan Alblasserdam denkt, kan het haast niet anders of je denkt aan molens. Het uitgestrekte veengebied wordt doorsneden door sloten, vaarten en twee kleine riviertjes: de Alblas en de Giessen. De omgeving ontleent haar karakteristieke, historische identiteit met namen aan de vele molens die langs de Kinderdijk in Nieuw-Lekkerland staan.

 

De molens staan op de Werelderfgoedlijst en zijn beeldbepalend voor de omgeving. Al deze molens hebben er voor gezorgd dat het overtollige water, wat de Alblasserwaard bereikte wanneer er overstromingen optraden, omhoog werd gepompt. Via sluizen werd het dan in de rivier geloosd. Dat gebeurde in de Tweede Wereldoorlog zelfs zonder elektrische hulp.

 

Maar onderweg kom je ook andere molens tegen die niet aan de Kinderdijk staan. De eerste molen die je ziet is zelfs een molenruïne. De Fundering Sluismolen (romp/restant) is het overblijfsel van een wipmolen die in juni 1979 geheel afbrandde. De schade was zo groot dat hij nooit hersteld is, maar de molen werd al eerder (in 1970) onttakeld was daarmee toch al zijn functie verloren. De fundering van de molen is bewaard gebleven als rijksmonument.

 

Ook de Achtkante Molen staat aan de route. Ook deze molen staat in Groot-Ammers, maar hij valt tussen de vorige wipmolens op door zijn vorm. De molen uit 1805 vervangt een wipmolen, die eerder dat jaar afbrandde. Ook deze molen bemaalde tot medio jaren zeventig van de twintigste eeuw de polder Liesveld.

Van de Kleine Molen, ook wel Kleine Tiendweg Molen genoemd, is gebouwd onbekend. Wat wel bekend is, is dat de wipmolen vroeger onderdeel was van een molengang met drie onder- en twee bovenmolens. Daarbij kan worden vastgesteld dat molen in elk geval dateert van voor 1751. In 1977/1978 werd de molen gerestaureerd. De molen is maalvaardig in circuit, omdat de twee bovenmolens die het water afvoerden door brand zijn verwoest.

 De Oude Weteringmolen in Streefkerk is eveneens een wipmolen. De molen dateert uit 1751 of eerder en is 200 jaar in bedrijf geweest. De molen maalt in circuit, want de oude waterlopen bestaan niet meer.

Vervolgens kom je langs de een wipmolen uit 1581. De Broekmolen werd gebouwd met een open scheprad. Hij bemaalde de polder van Streefkerk tot 1951 gedaan.

 

Aan de Molenkade van de Smoutjesvliet in Goudriaan pronkt de Goudriaanse molen. Deze poldermolen is in 1779 gebouwd om de polder Oud-Goudriaan mee te bemalen. Hij verving een andere wipmolen die hier eerder stond. Omdat de molen bewoond wordt, is hij niet te bezoeken.

In Langerak staat nog een wipmolen, maar deze is nog ouder dan de vorige. In 1652 werd de molen geplaatst, samen met nog twee andere molens. De molen is altijd keurig onderhouden en onderdelen die aan vervanging toe waren, kregen die ook. Zo doorstond hij de tand des tijds en kan een vrijwillige molenaar met de Westermolen nog altijd de polder bemalen.

Vervolgens zie je de Achtkante Molen. Ook deze molen staat in Groot-Ammers, maar hij valt tussen de vorige wipmolens op door zijn vorm. De molen uit 1805 vervangt een wipmolen, die eerder dat jaar afbrandde. Ook deze molen bemaalde tot medio jaren zeventig van de twintigste eeuw de polder Liesveld.

Tijdens het tweede deel van de route kom je in Groot-Ammers ook nog een goed behouden molengang van drie wipmolens tegen: de Achterlandse Molen, de Graaflandse Molen, de Gelkenes Molen. Van de molens wordt vermoed dat ze rond 1596 of zelfs al eerder werden gebouwd. De drie molentjes hebben de polder Liesveld tot 1965 bemalen.