Bevrijdingsroute Regio Roosendaal

Fiets langs de sporen van de oorlog en bevrijding

De oorlog mag nooit vergeten worden. In Roosendaal en de omliggende dorpen zijn vele monumenten en herkenningspunten te vinden die herinneren aan de slachtoffers die hier vielen en de soldaten die de regio bevrijdden. Fiets de route en ontdek de geschiedenis.

Al fietsend langs de Watermolenbeek en de Willem Dreesweg bereik je het landgoed Visdonk. Via de Rozenvendreef en de Kerkweg kom je vervolgens in de Heijbeeksestraat, waar sinds 1946 de door de bekende architect Joseph Cuypers ontworpen Vredeskapel staat. Een stuk verderop zie je de kerktoren van het dorp Nispen. In de oorlog werd deze door een tankslag zwaar beschadigd, waardoor de toren later opnieuw gebouwd moest worden.

Ook aan het begin van de Bergsebaan zijn in het plaveisel nog de resten van de oorlog te vinden en wel in de vorm van een zogenaamde aspergeversperring. In deze gleuven konden ijzeren staven worden gestoken om op die manier vijandelijke voertuigen tegen te houden.

Op weg naar Wouwse Plantage passeren we het gebied waar Canadese en Britse militairen in oktober 1944 verwikkeld waren in een grote tankslag met de Duitsers. De hevige gevechten vergden veel slachtoffers. Na vier dagen werd het dorp bevrijd, waarbij de kerk zwaar beschadigd werd. Een zogenaamde baileybrug werd over de Zoom gelegd zodat de Canadese troepen verder konden oprukken om Bergen op Zoom te bevrijden.

Langs de Zoom, een vroegere turfvaart, fiets je in de richting van de A58. Wanneer je die weg oversteekt, ligt aan de rechterkant een tweetal begraafplaatsen. Op de Canadese begraafplaats liggen 1116 veelal Canadese gesneuvelde soldaten. Ook het graf van een Nederlandse piloot in dienst van de Royal Air Force is hier te vinden. Op de Britse begraafplaats zijn 1296 voornamelijk Britse soldaten ter aarde besteld, waarvan een zevental graven uit de Eerste Wereldoorlog.

Grote delen van het psychiatrisch centrum Vrederust werden in de oorlog in gebruik genomen als veldhospitaal voor leden van de Duitse Kriegsmarine die in Bergen op Zoom en Roosendaal gelegerd waren. Na de oorlog werden hier evacués uit Zeeland en de directe omgeving opgevangen.

Het dorp Moerstraten werd op 29 oktober 1944 bevrijd. Aan de Luienhoekweg ligt een monument ter herdenking van een negental bij de bevrijding van dit dorp gesneuvelde Canadezen. Op het kruis is het embleem van de Canadese strijdkrachten aangebracht. Het monument werd vervaardigd door Umberto Mion uit Bergen op Zoom en is onthuld op 26 augustus 1945. Daarmee is dit het eerste monument ter herinnering aan de oorlog in Nederland.

Ook het dorp Heerle is op 29 oktober 1944 bevrijd. Om de burgerslachtoffers uit het dorp te herinneren is aan de zijgevel van de in de oorlog zwaar beschadigde Gertrudiskerk een bronzen plaquette aangebracht. Het ontwerp is van de hand van Johan Werz uit Roosendaal. 

Wouw werd op 28 oktober bevrijd door de Britten en een van de straten in het dorp verwijst nog direct naar deze dag. In de 28 oktoberstraat vind je het uit 1996 daterende monument ‘Bevrijding’ van Hanneke Mols dat bestaat uit een viertal ringen. Aan de Wouwse Doeldreef is op het kerkhof het graf te vinden van de 26-jarige soldaat Cornelis van Dorst die op 25 mei 1940 omkwam in Oostende, waar hij vermoedelijk met de boot naar Engeland had willen ontkomen.

Een Liberation Marker is onderdeel van de Liberation Route die het pad volgt van de geallieerde militairen van Normandië naar Berlijn. Op de Markt in Wouw vind je er een die het verhaal vertelt van de V1-raket die in februari 1945 de Doeldreef raakte en daarmee zeven slachtoffers het leven kostte. Op de Wouwse Markt zijn meer sporen van de oorlog en de bevrijding terug te vinden. De toren van de Lambertuskerk werd kort voor de bevrijding opgeblazen en viel in het kerkgebouw, waarbij het prachtige koorgestoelte verwoest werd. De houten beelden van het koorgestoelte raakten daarbij niet beschadigd omdat ze even eerder achter de vroegere brouwerij De Ster (Markt 27) begraven werden. De kerk is na de oorlog helemaal in ere hersteld. Een gevelsteen aan het huis Markt 10 herinnert aan de herbouw van dit pand.

Via Vinkenbroek bereik je vervolgens de Burgemeester Freijterslaan in Roosendaal. De latere burgemeester was in de oorlogsjaren gemeentesecretaris in Roosendaal, maar was daarnaast ook als verzetsman actief. Op de Kade werd in oktober 1944 de brug over de Watermolenbeek/Vliet opgeblazen door de Duitsers. De plaatsing van een baileybrug door de Britten van de Polar Beardivisie overkwam deze hindernis. Op 5 mei 1960 werd hier een beeld naar ontwerp van beeldhouwer Joop Vlak onthuld. Het bestaat uit een hoge zuil met daarop een ijsbeer. Die Britse divisie had de naam te danken aan een oefening op IJsland. Op de brug is ook een Liberation Marker te vinden. Wanneer je aan het wiel draait hoor je meer verhalen over dit specifieke gebied tijdens de oorlog.