Een rondje over de Utrechtse Heuvelrug

Deze mooie route vanuit Veenendaal leidt je over de Utrechtse Heuvelrug en door het Amerongse bos. Deze regio staat bekend om de vele landgoederen en de eerste ontwaar je al snel: achter een perfect cirkelvormige oprijlaan rijzen de torentjes op van de prachtige buitenplaats Prattenburg. Prattenburg ligt in het Prattenburgsche Bosch op de noordflank van de Utrechtse Heuvelrug, vlakbij de overgang naar de Gelderse Vallei. Het kasteelachtige landhuis ligt tussen de bomen van de parkachtige omgeving. Het is gebouwd tussen 1887 en 1890 in eclectische stijl op de plaats van een eerder huis, dat waarschijnlijk uit de late 16de- of vroege 17de eeuw dateerde. Het koetshuis, met zijn bijzondere trapgevel, ligt links van het landhuis.

Het is de moeite waard hier even af te stappen voor een wandelingetje. Prattenburg is lang een landgoed geweest met een agrarisch onderdeel, pas met de nieuwbouw uit het einde van de 19de-eeuws kwam hier een eind aan. Tijdens de bouw van het huis naar ontwerp van E.G. Wentinck in 1887 werd ook de tuin- en parkaanleg gewijzigd. In het tot die tijd in vakken verdeelde bos werd het huidige wandelbos met slingerpaden, het 'Engelse Werk', aangelegd. In 1890 werd hier ook het familiegraf gebouwd. Rond 1925 werd er een grote, diep gelegen slingervijver uitgegraven, omgeven door rododendrons.

Drink daarna een kopje koffie in stijl bij Residence Rhenen, verscholen in de bossen. In de voormalige Oranjerie is à la carte Restaurant de Rotisserie ondergebracht. Dit eigentijdse restaurant heeft een prachtige open keuken, waar de gerechten onder toeziend oog van de gasten worden bereid. Het restaurant is zeven dagen per week vanaf 11.30 uur geopend voor lunch (ook verzorgde broodjes) en diner. ‘s Zomers kun je er buiten op het prachtige terras genieten van de lunch, het diner of gewoon een goed glas wijn.

In het westelijk deel van de Bovenpolder broeden ook patrijs en kwartelkoning. Zo nu en dan worden er zelfs de vis- en zeearend waargenomen. Verrekijker bij de hand houden dus!

Langs de uiterwaarden fiets je verder, naar nog een kasteel. Ridderhofstad Natewisch was bij de eerste vermelding was Natewisch een leen van Gelre en daarmee een Gelderse enclave binnen Het Sticht. De eerste leenheer heette Gijsbert van Zuylen. Binnen het Gelderse leenrecht geldt dat er ook vererft kan worden via de vrouwelijke lijn en dat gebeurde dan ook een keer.De Natewisch is vanaf 1270 tot 1689 in bezit van de familie Van Zuylen van Natewisch, maar in 1663 sterft David III van Zuylen van Natewisch en erft zijn dochter Emerentia Natewisch. In 1689 sterft deze dochter Emerentina Geertruid van Zuylen. Zij was getrouwd met Joost Taets van Amerongen, en daarmee komt de Natewisch in bezit van deze familie. Sindsdien is het altijd in dezelfde familie gebleven.

Ook het huis Bergestein, ook wel Berkestein genoemd, was een ridderhofstad, maar nu herinnert er weinig meer aan. Bergestein stond voor 1566 bekend onder de naam 'Huis op den Hoeven'. Op de plaats van het kasteel stond een boerderij met in de gevel een wapen van het kasteel, maar die is afgebroken om er een nieuw woonhuis te bouwen. De gracht is aan de zuidzijde nog wel zichtbaar. Het kasteelterrein is nu boomgaard en weiland.

De ruïne Duurstede is een romantisch plekje. Het huidige complex wordt gedomineerd door de hoge ronde Bourgondische toren en de vierkante toren. De feitelijke ruïne bestaat uit gevelresten van de voormalige woonvleugels aan de west- en zuidzijde van het kasteelcomplex. Verderop, boven Wijk bij Duurstede, zie je nog een mooi plekje: de ruïne Groenestein, maar hier resten alleen een poortgebouw en een deel van de gracht.

Wat je hier ook om de haverklap tegenkomt zijn schaapskooien. De hele gemeente Utrechtse Heuvelrug telt er wel 31! De gebouwen herinneren aan de geschiedenis van het schapenhouden. Met hun typerende vorm, houten gevels en rieten daken zijn het karakteristieke gebouwen die van grote cultuurhistorische waarde zijn. De meeste schaapskooien hebben inmiddels een nieuwe functie gekregen en worden zo bewaard voor de toekomst. Neem een kijkje bij de Schaapskooi.