De Dellen Maastricht, Valkenburg en Bemelen

Fietsen door Nationaal Landschap Zuid-Limburg betekent fietsen over heuvels, naar pieken en dalen, van de ene markante plek in de geschiedenis naar de volgende locatie nóg belangrijker lijkt. Deze fietstocht leidt door het glooiende landschap, gekenmerkt door plateays en beekdalen. Steile hellingen met vruchtbare l?ss, silex en kalksteen, maar ook prachtige hoogstamboomgaarden, kapelletje en kruisbeelden vind je terug in het landschap. Je fietst van Maastricht naar de bekende toeristische trekpleister Valkenburg en komt langs veel kleine kerkdorpjes, waar je een goed gevoel krijgt van het buitenleven in Limburg. Voordat je op de fiets stapt, kan je bij supermarkt Attent supermarkt J.P.van Wijnberge nog even wat lekkers kopen voor onderweg. De route door het heuvelachtige landschap zal de nodige energie van je vragen, dus neem de tijd om langs de schappen te lopen en een keuze te maken uit de overvloed aan gezonde lekkernijen, een vers stukje fruit, wat hartigs en verschillende dranken. In Bern staat de Geulhemermolen, een middenslagmolen gebouwd in 1244 die werd gebruikt om koren te malen. In 1588 is de molen verpacht voor drie vaten goede rogge per week voor een periode van drie jaar. Een contract uit 1632 laat zien dat de pachtprijs uiteindelijk niet meer betaald werd in natura maar met geld, namelijk honderd rijksdaalders in termijnen van een half jaar. Sindsdien is de molen nog regelmatig verkocht, teruggekocht en geruild. Uiteindelijk kreeg Arnold Joseph Quaedvlieg het eeuwigdurend erfpacht van de molen. Om dit moment vast te leggen liet hij het jaartal 1768 op de molen zetten. Een halve kilometer verder ligt kasteel Geulzicht, dat behoort tot de laatste generatie van kastelen in Nederland. Geulzicht is eind negentiende eeuw ontworpen door Henri Reekin opdracht van industrieel Pieter Carel Zuyderhoudt en zijn vrouw, die er in wilde gaan wonen. In1937 is het kasteel in gebruik genomen als hotel. De eigenaar van het hotel, Dhr. Weinberg, werd door iedereen Ome Joep genoemd, niet wetende dat dit nog heel goed van pas zou komen. Tijdens de oorlog, in 1940, bezetten de Duitse officieren het kasteel. Het kasteel werd ingericht als centrale commandopost. Wonderbaarlijk is dat er tegelijkertijd ook Joodse onderduikers in het kasteel zaten. Omdat iedereen Dhr. Weinberg automatisch aansprak met Ome Joep, bestond er geen enkel gevaar dat ze hem of zichzelf zouden verraden. Je komt in het landelijke Houthem aan, waar Chateau Sint Gerlach in de twaalfde eeuw gebouwd werd als klooster. In 1574, tijdens de tachtigjarige oorlog, werd het klooster compleet verwoest door Lodewijk van Nassau tijdens een veldtocht tegen de Spanjaarden. In 1661 kwam het klooster in Spaanse handen waarna het in 1786 pas weer in Hollands bezit werd. Pas in de 19e eeuw werd het klooster omgebouwd tot kasteel en tijdens de tweede Wereldoorlog werd het kasteel bezet door de Duitsers, terwijl het na de bevrijding Amerikaanse militairen huisvestte. In 1994 is het kasteel gekocht door de huidige eigenaar welke meteen is begonnen met een enorme restauratie. Tegenwoordig is het complex een luxueus hotel, restaurant en conferentieoord. Dan kom je in het toeristische Valkenburg bij watermolen de Kruitmolen, die gebruik maakt van het water van het riviertje de Geul. In 1820 werd toestemming verleend voor het oprichten en bouwen van de kruitmolen. In eerste instantie werd met deze watermolen buskruit geproduceerd, waaraan de molen zijn naam ontleent. Later werd het een papiermolen en nog later werd de molen gebruikt om elektriciteit mee op te wekken. De molen staat in de top 100 van de Nederlandse UNESCO-monumenten en is een rijksmonument. Kasteel Den Halder is een imposant gebouw, dat oorspronkelijk is gebouwd als verdedigingstoren. Deze was een onderdeel van de stadswalmuur van de vestingstad. De naam van het kasteel is afkomstig van het woord “houder”, wat betekende dat de toren was bedoeld om de vijand tegen te houden. Den Halder werd pas echt een kasteel in het begin van de zeventiende eeuw, toen de eigenaars een grote verbouwing liet uitvoeren. Toen aan het eind van de negentiende eeuw Valkenburg uitgroeide tot een vakantie- en kuuroord kwam er behoefte aan bouwgrond voor hotels en appartementen. Een groot deel van het landgoed werd hierdoor door de gemeente samen met het mooie openbare stadspark aangekocht. De meest bekende kasteelruïne van Nederland is Kasteelruïne Valkenburg, één van de weinige hoogteburchten in Nederland. Het kasteel ligt op de Heunsbergen en werd gebouwd rond 1115. Het kasteel was het begin van wat later uit zou groeien tot het stadje Valkenburg. In de loop van de veertiende eeuw werd het kasteelterrein groter gemaakt door het storten van puin en zo breidde het complex zich enorm uit. In de Middeleeuwen werd het kasteel een aantal keer belegerd en in de Tachtigjarige Oorlog wisselde het kasteel verschillende keren van eigenaar. In 1773 was er een allesverwoestende brand. Na deze brand heeft men vele rotsblokken van de kasteelruïne gebruikt om Valkenburg weer op te bouwen. De ruïne, met zijn kleurrijke geschiedenis, is een rijksmonument. Voorbij Sibbe, ter hoogte van Wolfshuis, staat een beltmolen uit 1855: de Van Tienhovenm. Bijzonder aan deze molen is dat het de enige molen in Nederland is die grotendeels is opgebouwd uit mergelstenen. De hoge plaats waar de molen uiteindelijk gebouwd werd was gunstig vanwege de windvang. Van welke kant je ook op de molen af komt, hij is altijd al van verre zichtbaar. Wanneer je het laatste stuk terug bent gefietst naar de supermarkt, heb je ongetwijfeld flinke trek gekregen van de tocht. In de supermarkt kan je alle spulletjes kopen om thuis een heerlijk maal te bereiden en je maag binnen je eigen, gezellige huiselijke sfeer te vullen.