Buurtschap Manen

Omstreeks 1770 trokken kunstenaars steeds vaker de natuur in om natuurgetrouwe schetsen te maken. In de uitgewerkte tekeningen die verzamelaars samenbrachten in encyclopedische atlassen, werd geprobeerd het gevoel van de losse schets zo goed mogelijk te behouden. Wybrand Hendriks (Amsterdam, 1744 - Haarlem, 1831) was in 1792 van Haarlem naar Ede verhuisd. Een paar jaar later werd hij conservator van de tekeningenverzameling van het Teylers Museum in Haarlem. Dit werk is getekend na een bezoek aan het buurtschap Manen bij Ede. Buurtschappen waren toentertijd kleine nederzettingen in een hertogdom of graafschap. Zij werden niet bestuurd door een plaatselijke afgevaardigde van de landheer, maar door de ‘buren’ zelf. Een belangrijk onderdeel van een buurtschap was de ‘marke’ (Middelnederlands voor ‘grens’); een begrensd stuk grond dat gezamenlijk eigendom was van de buren. Het woord ‘gemeente’ is een afgeleid van de Brabantse term voor marke: ‘gemeynt’. Dit werk is tot en met 23 september 2018 te zien in Gelderland Grensland, een tentoonstelling in CODA Museum Apeldoorn die landschapsschilderkunst van de zeventiende tot en met twintigste eeuw samenbrengt. Een uitgelezen kans om door de provincie Gelderland te reizen aan de hand van meesterwerken uit vier eeuwen kunstgeschiedenis! www.coda-apeldoorn.nl/gg Afbeelding: Wybrand Hendriks, Weg door het gehucht Manen bij Ede, 1783, zwart krijt, penseel in kleuren in waterverf, bruikleen van het Rijksmuseum