© Kleine acht

Deze route sluit aan op de door ons gemaakte Zuiderzee route, die langs de oude Zuiderzeekust naar Harlingen gaat en via Kimswerd en Pingjum terug. Deze nieuwe route Kleine Acht gaat langs de Trekvaart, vroeger de Hieslumer EE naar Bolsward. Het was de afwatering van het veengebied rondom Parrega / Hieslum in Friesland. Door heel Friesland lopen meerdere 'vaarten' die de Ee heten. Ze zorgden voor de afwatering en drooglegging van het land. Later werd deze vaart een Trekvaart om goederen en melk te vervoeren via schuiten. In 1638 werd ook deze vaart doorgetrokken tot aan Burgwerd, die daardoor een enorme bloei kreeg. Eerder lag Burgwerd aan de Middelzee en rond het jaar 1000 werden er al dijken gebouwd om het land te beschermen tegen het zeewater. De grote kerk is uit 1300. Later werd er nog een kleine kapel in het dorp gebouwd, dit was na de tweede Wereldoorlog. Van 10 naar nummer 35 fiets je over de Slachtedijk, één van de oudste dijken van Friesland. De dijk is niet als geheel aangelegd, maar is een koppeling en uitbreiding van polderdijken. In 1825, met de laatste watersnood, heeft de dijk nog dienst gedaan. Sinds 1995 is de dijk geen officiele waterkering meer en is het een natuurhistorisch monument geworden. Je fietst verderder naar Tzum. Dit dorp staat bekend om de hoge spitse kerktoren van wel liefst 72 meter hoog. De toren werd in 1548 gebouwd. Via het dorp Tzum, fiets je via Hitsum naar Franeker. Hitzum is een terpdorp. Terpen werden opgeworpen in kweldergebied, later werd het land rondom ingepolderd. De eerste bewoning is er als in de Romeinse tijd. Westerhitzum, Doijum en Sopsum zijn kleine nederzettingen rond het dorp Hitzum en ook al erg oud. Uiteindelijk lagen deze dorpen op het 'eiland' Westergo dat omsloten werd door aan de oostkant de Middelzee, in het zuiden de Marneslenk en aan de noordwestzijde de Zuiderzee. Hitzum behoort tot de generatie 'oudste terpen', die al 400 jaar voor Chr. aangelegd werden! Je fiets naar Franeker, de belangrijkste stad in Noord Westergo, dat zich enorm ontwikkeld heeft in de Middeleeuwen. In 1585 kreeg Franeker een Universiteit. De stad trok bekenden als Des Cartes, Prins Friso, Peter Stuyvesant en Anna Maria van Schurman. Nu staat de voormalige Academiestad vooral bekend om het Eise Eisingaplanetarium en de jaarlijks belangrijkste kaatspartij PC. Via Achlum en Arum kom je in het dorp Witmarsum. Witmarsum is bekend van Menno Simons, de grondlegger van het doopsgezinde geloof. Hij heeft over de hele wereld aanhangers, zoals bv. de Mennonieten. Al deze dorpen, Arum, Achlum en Witmarsum zijn terpdorpen, opgeworpen in het oude Westergo. De nederzettingen zijn al erg oud en stammen al uit bewoning van 400 voor de jaartelling. In Witmarsum woonde een adelijke familie Aylva. De familie is uitgestorven, maar vele namen in het dorp herinneren nog aan de familie. Witmarsum heeft niet veel winkels meer, maar nog wel een heel mooi tuincentrum, net buiten het dorp. Ernaast is de gedenkplek van Menno Simons, het trekt jaarlijks vele bezoekers! De stad Bolsward lag aan de Middelzee en de Marneslenk en heeft stadsrechten. Bolsward heeft een prachtig stadhuis, ontworpen door Jacob Gijsberts. Achter het stadhuis is het geboorte huis van zijn zoon Gysbert Japicx, de grondlegger van de geschreven Friese taal. In het huis is een museum en het toeristisch informatiepunt.  Schuin tegenover het huis vind je het Titus Brandsmamuseum, pater en verzetsstrijder. Loop je de Dijlakker af, dan kom je bij de grote Martinikerk, neem vooral een kijkje binnen. In Bolsward staat ook nog de oude Kloosterkerk Broerekerk. De stad kent een Bierbrouwerij en de Berenburgfabriek. Vanuit Bolsward naar Exmorra en Allingawier. Allingawier is het Belevingsdorp ontstaan uit een museumroute. Alle zaken zijn nu geclusterd en geeft de historie prijs van Friesland. Vooral op landbouwgebied, maar ook oude ambachten vinden hier hun weg. Een heerlijk kop koffie met een drabbelkoek? Ook kun je er terecht voor een eenvoudige lunch. Via een prachtig landelijk pad, komt u uit in Parrega. Dit dorp lag vroeger aan het Parregaaster meer, daar waar de lekkerste paling gevangen werd. Het werd via Workum, Heeg en de Gaastmeer naar Londen vervoerd. Een vissershistorie. Het dorp kende lange tijd bedrijvigheid. Nu nog is het oude café aan het water te bekijken en op gezette tijden te bezoeken. het kent nog een trochreed, de doorgang waar paarden gestald konden worden, als de 'heer'  een borrel haalde, kwam om uit te rusten of handel deed. Om weer in Dedgum te komen passeer je de brug over de Trekvaart, hierlangs werden schuiten getrokken, eerder was het de afwatering, de Hieslumer Ee. Dedgum en Parrega liggen zo'n beetje op de rand van grens tussen kleiland en veengebied. Richting Workum lager er nl meren die rond 1880 drooggemalen zijn. Hier werd turf gestoken en was het veenland. Dedgum zelf is een terpdorp en is ontstaan rond de 8e eeuw. Ook eerder in de Romeinse tijd waren hier al bewoners. Tijd om je benen te strekken, heerlijk uit te rusten, oogjes dicht, snaveltjes toe... © Vakantie Zuidwest Friesland