Open Monumentendag 2023 - Route Zuid

Deze fietsroute is speciaal gemaakt voor Open Monumentendag. Via de landelijke website van Open Monumentendag kunt u meer informatie vinden over de deelnemende panden. Hier kunt u ook het programmaboekje in PDF downloaden. Bekijk via de website Bezoek Hollands Kroon alle fietsroutes van dit weekend.

Korte beschrijving omgeving Niedorp

Winkel, Nieuwe Niedorp en Oude Niedorp zijn historische dorpskernen met een lange bewoningsgeschiedenis. Dat is terug te zien aan de historische bebouwing aan onder andere de Bosstraat en Dorpsstraat. Niedorp heeft in 1415 zelfs stadsrechten gekregen van graaf Willem VI van Holland. 

Start

Deze route begint bij de parkeerplaats in het centrum. Hier kunt u gemakkelijk de auto parkeren en verder gaan met de fiets. Natuurlijk is het ook mogelijk om op elk ander punt de route te starten.

Weegbrug

Westfriesedijk 36, Winkel

De weegbrug met het weeghuisje zijn tot stand gekomen op initiatief van een groep landbouwers uit de Groetpolder in de gemeente Winkel. Zij hadden in 1933 in verband met de afzet van de geteelde landbouwproducten behoeften aan een weegbrug. Op de brug konden zij wagens rijden met goederen en daarbij de lading op de wagens wegen. Zij vonden een geschikte locatie bij een verbreding van de Westfriesedijk. Het maximale weegvermogen bedroeg 20.000 kg volgens de afleesschaal op de huidige mechaniek. De bouw van het weeghuisje met het maken van de put voor de weegbrug werd gegund aan de firma Keuris te Schagen. Tot weger werd een in de nabijheid wonende landbouwer aangesteld (de eerste was Dirk Molenaar). 

Vooral in het oogstseizoen was de installatie intensief in gebruik om stro, graan en landbouwproducten te wegen. Ook koeien en varkens werden regelmatig gewogen, en in de beginjaren ook veel motorvoertuigen. Sinds 1990 werd door nieuwe ontwikkelingen geen gebruik meer gemaakt van de weegbrug, waardoor de brug buiten functie werd gesteld. Er zijn meerdere van deze weegbruggen en huisjes in Nederland gebouwd maar vele zijn inmiddels afgebroken. 

In het huisje staat nog een houten administratiemeubel met vakken, lade en een werkblad. 

De weegbrug en het weeghuisje zijn vanaf de buitenkant te bezichtigen. 

Kunsttuin Winkel

Limmerschouw 51, Winkel

Ger Leegwater (1945) In 1984 is Ger gestart met de bouw van de Kunsttuin in Winkel. Ger brengt zijn fantasie tot leven, met antieke bouwmaterialen vormt Ger fantasie bouwwerken. Hij laat zich inspireren door de architectuur van de grote bouwmeesters uit de tijd van de Barok. Het hoogste Bouwwerk is 11 meter, bij Ger moet alles groot zijn, zo ook de beelden die een plaats hebben gekregen in en om de bouwwerken. Zijn meesterwerk is de Neptunus fontein met de Triton en Pegasus.

Alle leeftijden Door de verscheidenheid aan materialen en stijlen is de Kunsttuin geschikt voor alle leeftijden. Voor kinderen is er een fotopuzzeltocht, er is voldoende ruimte om te picknicken en andere mensen te ontmoeten.

Maak kennis met de passie van Ger, Mientje, Nicole en Viktoriia. U bent van harte welkom.

Tijdens deze dagen is er een expositie van kunstenares Viktoriia Solomakha uit Kiev. Op houten panelen schildert Viktoriia vrolijke dierfiguren. Haar werk op canvas is figuratief en abstract. 

De Kunsttuin Winkel is te bezoeken tijdens op zaterdag en zondag van 10.30 uur tot 17.00 uur. Entree bedraagt 5 euro. Kinderen zijn onder begeleiding van hun ouders gratis.        

Meer informatie op de website van Kunsttuin Winkel. 

Kloosterkerk

Paadje 24, Nieuwe Niedorp

Al in 1904 werd voorgesteld een kerk en klooster in Noord-Holland te stichten. Na overleg met de Bisschop te Haarlem wordt de goedkeuring verleend. De vestigingsplaats wordt midden in het gebied waar met de Reformatie de katholieken praktisch geheel waren verdwenen, namelijk Nieuwe Niedorp. De keuze was een stuk grond buiten het dorp zelf. 

De kerk viel de eerste jaren onder de parochie ’t Veld. De bouwtijd bedroeg vanaf 1906 één jaar, waarna de kerk en het klooster in 1907 zijn opgeleverd. De eerste jaren vielen 29 gezinnen met 135 zielen onder de zorg van de Kloosterkerk. 

Op zaterdag 9 september zijn de deuren van de kloosterkerk geopend. 

Meer informatie over de Kloosterkerk op de website van de parochie Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen, Nieuwe Niedorp. 

Ruinekerk

Dorpsstraat 33, Oude Niedorp

De kerk van Oude Niedorp is van oorsprong gebouwd op een terp. Maar door het inklinken van het veen in de 14e eeuw verzakte de kerk. De kerk is, op de toren na, afgebroken. Tegen de bestaande toren aan is toen een nieuwe kerk gebouwd.

In 1977 ging de kerk grotendeels door blikseminslag verloren. Bij de brand gingen het dak, de houten constructie en het interieur waaronder de preekstoel uit 1672 verloren. Alleen de bakstenen buitenmuren zijn behouden gebleven. Naast Oude Niedorp is in Nederland alleen in Ammerzoden, Dongen en Bergen een zogenaamde ‘ruïnekerk’ te vinden.

De Ruïnekerk is te bezoeken op zaterdag en zondag. Er zijn verschillende informatiepanelen aanwezig.

Op zondag 10 september treedt het Popkoor van De Zangfabriek uit Lutjewinkel op in de kerk! Kom ook een kijkje nemen. Het optreden is om 13 uur. Voor meer informatie zie de website van www.de-zangfabriek.nl/popkoor.

Meer informatie op de website van Stichting Ruïnekerk Oude Niedorp.

Molen de Hoop

Molenpad 1, Oude Niedorp

Molen De Hoop is zeer waarschijnlijk in 1641 gebouwd als achtkantige korenmolen. Op kaarten uit het begin van de 17^e eeuw stond op deze plaats ook al een molen, vermoedelijk een standerdmolen. Aangenomen wordt dat in 1641 die molen vervangen is door de huidige. Dat het houten achtkant echt oud is, blijkt uit verschillende onderdelen van de constructie, bij zowel de boven- als onderzijde van het achtkant. De molen heeft een meer dan 100 jaar oud en uniek wiekenkruis met stalen balken, gebouwd in 1893 door de firma Pot.

Vanaf ongeveer 1785 tot 1900 was de molen in bezit van de familie De Geus, die deze verkocht aan de familie Slijboom. In 1916 konden de maalstenen ook door een bij de molen geplaatst schuurtje worden aangedreven. De molen bleef tot 1961 in bedrijf, totdat het maalbedrijf werd beëindigd. In 1962 werd de molen verkocht aan de toenmalige gemeente Oude Niedorp. De molen werd sindsdien wel goed onderhouden, maar draaide sporadisch. Sinds 2000 draait de molen weer regelmatig en kan inmiddels weer graan malen. 

Kom tijdens Open Monumentenweekend op zaterdag en zondag kijken naar deze prachtige korenmolen en laat u rondleiden door een van onze molenaars. Wij vertellen u over de schoonheid en ouderdom van de molen, het wonder van de techniek en de slimheid van onze voorvaderen. Als u met de auto komt dan kunt u parkeren aan de Dorpsstraat. 

Voormalige onderwijzerswoning

Dorpsstraat 148, Nieuwe Niedorp

De voormalige onderwijzerswoning is gebouw voor het hoofd van de naastgelegen Openbare Lagere school, tegenwoordig basisschool De Snip. Het gebouw is in 1934 ontworpen door architect C.D. van Reijendam. Het pand is gebouwd in traditionalistische stijl en opgetrokken in bruinrode baksteen. 

Het woonhuis bestaat uit één bouwlaag onder een hoog opgaand zadeldak. De nok is evenwijdig aan de weg en op de hoeken met een schoorsteen begrensd. De portiek met rondboogopening is met siermetselwerk uitgevoerd, net zoals bij de entree van de basisschool is gedaan. 

De onderwijzerswoning is van cultuurhistorische betekenis horend bij de naastgelegen school en is een representatief voorbeeld van woningbouw uit het begin van de jaren 30. 

De onderwijzerswoning is op zaterdag en zondag alleen vanaf de buitenkant te bezichtigen. 

Voormalige kosterswoning

Dorpsstraat 197, Nieuwe Niedorp

De voormalige kosterswoning is waarschijnlijk daterend uit het begin van de 18^e eeuw. Er zijn gegevens over het pand in het Oud Archief Nieuwe Niedorp teruggevonden tot 1729. Het pand diende tot 1929 als kosterswoning van de Nederlandse Hervormde Gemeente in Nieuwe Niedorp. Daarna werd het verbouwd en als particulier woonhuis in gebruik genomen. 

In de 19^e eeuw is er een nieuwe geveldetaillering aangebracht. De voor- en zijgevel zijn voorzien van een laag pleister met voegen, ter imitatie van zandsteenblokken, en een grijs geverfde plint. 

In 2021 is het pand aangewezen als gemeentelijk monument.

De kosterswoning is op zaterdag en zondag te bezichtigen vanaf de buitenkant.

Voormalige burgemeesterswoning

Dorpsstraat 125, Nieuwe Niedorp

De voormalige burgemeesterswoning is gebouwd in 1911 in opdracht van Pieter Pluister. Hij heeft 45 jaar met zijn gezin in de burgemeesterswoning gewoond. Hij was van 1932 tot 1945 burgemeester van Nieuwe Niedorp. Na de familie Pluister betrok de familie Houtkoper het pand, de heer Houtkoper was gemeenteopzichter. Boven de deur van de voorkamer is de eerste steenlegging aangebracht met de volgende tekst: ’12-07-1911 De eerste steen aan dit huis gelegd door Jacoba Pluister’. 

De voorgevel heeft een symmetrische indeling met op de eerste verdieping een balkon.

Museum Spaansen

Schreidersweg 6, Winkel

Ter gelegenheid van het 50-jarig bedrijfsjubileum in februari 1996 is het voormalige woonhuis van de familie Spaansen als museum ingericht. Het is een permanente expositieruimte met een uitgebreide fotocollectie en talloze gebruiksvoorwerpen van een bijzonder familiebedrijf. Doordat het interieur van de woning zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat is gehouden, heeft het Spaansen museum een heel eigen karakter. 

U kunt een kijkje nemen in de woonkamer en het eerste kantoor met de oude typemachine en de sigarendoos van vader Spaansen. Maar ook in de slaapkamer van moeder Spaansen is van alles te zien zoals trouwfoto’s, geboortekaartjes van kinderen, klein- en achterkleinkinderen. Elke foto en elk voorwerp heeft zijn eigen verhaal. 

Laat u informeren en inspireren door een uitgebreide fotocollectie en talloze gebruiksvoorwerpen die het verleden, heden en toekomst van Spaansen verbinden als respectabel familiebedrijf.

Het Museum Spaansen is tijdens het Open Monumentenweekend alleen geopend voor groepen die dit vooraf hebben aangegeven. Wilt u een afspraak maken dan kunt u contact opnemen met 0224- 541 844 of mailen naar museum@spaansen.nl. 

Meer informatie op de website van Spaansen.