Dalen - Zweeloo - Sleen over de Drentse zandgronden

Het eerste geschreven document waarin Oosterhesselen (als Oesterhelsel) en Gees worden vermeldt, dateert uit 1207. Zwinderen wordt in 1217 voor het eerst in een document genoemd. Ook de havezathe 'De Klencke' is van zeer oude datum, hoewel het tegenwoordige gebouw pas uit de achttiende eeuw dateert. In 1219 werd de havezathe bewoond door Hermanus Clincke.
De kerk van Oosterhesselen stamt uit de veertiende eeuw. De kerk en de uit de Middeleeuwen overgebleven monumentale toren zijn nu gescheiden. Het lijkt er op dat zij in het begin aan elkaar verbonden waren.
Gees is een zogenaamd esdorp ook wel brinkdorp genoemd. Deze typische dorpen zijn te vinden in heel Nederland waar zandgronden te vinden zijn. De meeste van deze dorpen zijn ontstaan ergens in de middeleeuwen. Ergens tussen de elfde en dertiende eeuw na Christus. Ditzelfde geld voor Gees dat voor het eerst in de geschiedenisboekjes voorkomt in 1208 en in 2008 zijn 800-jarig bestaan heeft gevierd.. Het dorp ligt op een langgerekte zandheuvel in een gebied dat vroeger bekend stond om zijn onvruchtbare grond. Aan deze onvruchtbare grond; gies, heeft het dorp zijn naam te danken.

"De plaatsnaam Meppen wordt in ca. 1335 wordt voor het eerst in de archieven vermeld. De oudste sporen van een nederzetting alhier dateren echter reeds van 5000 v.Chr. De eerste kern van bewoning vond plaats in de bronstijd. Vanuit deze periode is hier een bronzen emmer opgegraven. We spreken hier van een esdorp, waar zich in de loop van de tijd kleinschalige, gemengde boerenbedrijfjes vestigden. Deze waren gehuisvest in de rietgedekte zogeheten Saksische boerderijen. Door de ruilverkavelingen in de agrarische sector en andere ontwikkelingen zoals schaalvergroting, zijn er geen actieve agrarische bedrijven meer binnen de bebouwde kom. De Saksische boerderijen hebben bijna allemaal een woonbestemming gekregen, waadoor het onderhoud is gegarandeerd. We kunnen dan ook spreken van een woondorp, waar veel mensen “drentenieren”. Inwoners die deelnemen aan het arbeidsproces hebben nagenoeg allen hun werkterrein buiten het dorp.

Midden tussen de bospercelen, groenlanden en essen ligt Oud-Aalden, een esdorp. Het monumentale dorpje in de gemeente Coevorden staat vol met schitterende Saksische boerderijen. Loop ernaartoe over de klinkerweggetjes vanaf de brink en kijk naar de prachtige oude appel- en perenbomen bij de boerderijen. Zó ga je terug in de tijd, terug naar het authentieke Drenthe.

Prinses van Zweeloo
Zweeloo en Wezup ontstonden rond 1.500 voor Christus. In de bodem zijn diverse veenlijken gevonden, en ook graven. Eén daarvan is dat van de prinses van Zweeloo. Zij leefde in de vijfde eeuw. Deze vrouw was overigens geen echte prinses. Ze kreeg deze naam omdat ze, bij de opgraving in 1952,, zo prachtig was aangekleed en er ook dure spullen in haar graf lagen, afkomstig uit andere Europese landen. En goederen uit andere landen waren in die tijd alleen voor de allerrijksten weggelegd. Er werd immers helemaal nog niet gereisd, dus alles uit het buitenland was erg zeldzaam. Haar lichaam is gereconstrueerd en is nu te bewonderen in het Drents Museum, in Assen.
De prinses is gevonden bij de protestantse kerk van Zweeloo, uit de 13e eeuw, een laat-romaanse zaalkerk met een dakruiter. Opvallend aan de kerk zijn ook de 14e-eeuwse Mariaklok, een preekstoel uit 1709 en doopvont van Bentheimer-zandsteen dat even oud is als de kerk zelf. De kerk staat aan de rand van Zweeloo, maar ook in de oude kern van het dorp bevinden zich schitterende 'museumstukken': een brink, boerderijen (17e-19e eeuw) en een smidse (1920) met gietijzeren ramen en oude metalen reclameborden.

In Noord-Sleen ligt een enorm mooi hunebed op een veldje naast de akkervelden. Het is vrijwel compleet met ook nog veel kransstenen. Naast het hunebed staat een bankje vanaf waar u het hunebed rustig kunt bekijken en op u in kunt laten werken. Naast hunebed D50 is D51 minder indrukwekkend omdat er veel stenen van D51 ontbreken. Als u de hunebedden wilt bekijken, wat voor hunebed D50 zeker de moeite waard is, kunt u vanuit Noordsleen de (doodlopende) Zweeloërstraat rechts inslaan. Hier ziet u dan hunebed D50 rechts en D51 links liggen.

Sleen is een van de meest authentieke brinkdorpen in Drenthe. Sleen was tot de gemeentelijke herindeling in 1998 de hoofdplaats van de gemeente Sleen. Uit de geschiedenis blijkt dat Sleen in de vroege middeleeuwen ontstaan is door splitsing van een oude nederzetting, die ongeveer halverwege het huidige Noord-Sleen en Sleen lag.

Dalerveen is een plaats in de gemeente Coevorden, provincie Drenthe. Dalerveen ligt halverwege tussen Dalen en Veenoord - Nieuw-Amsterdam. De plaats beslaat een oppervlakte van 79 hectare. Van 1905 tot 1938 had Dalerveen een eigen spoorweghalte, station Dalerveen aan de spoorlijn Zwolle - Stadskanaal.

Dalen is een middeleeuws esdorp ten noorden van de stad Coevorden. Het dorp bestond al in 1276, bewoond werd het gebied al in de prehistorie. Dalen was altijd een landbouwdorp, maar vanwege de rust wonen er tegenwoordig steeds meer forensen. In 2019 telde het dorp zo’n vierduizend inwoners.
Zo prachtig als het er nu is, zo ellendig kon het er vroeger zijn. Net als Coevorden werd Dalen meerdere malen het slachtoffer van oorlogen, invallen en stroop- en plundertochten. Veel gebouwen werden erdoor verwoest, waaronder de 14e-eeuwse Nederlandse Hervormde Kerk. Die is later (1824) herbouwd op de oude fundamenten. De toren ervan is altijd blijven staan. De klok (1639) is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers geroofd, maar hangt weer op z’n oude plaats. Ook heel oud zijn de zeskantige preekstoel, de banken en het orgel.