Kijk Luister Dijk

Op elke locatie een ander kort verhaal over leven met het water, verteld door een eigenzinnige dijk die het allemaal weleens heeft gezien. Vol enthousiasme vertelt de dijk over de zeeslagen die hij heeft gezien, de dieren waar hij dol op is, en de materialen waar hij van is gemaakt. Maar ook over zijn ingewikkelde relatie met gemalen en sluizen, de pijnlijke herkomst van zijn bochten en zijn bijzondere band met bewoners.

Deze ‘podcast op locatie’ is gemaakt in opdracht van de Alliantie Markermeerdijken, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Provincie Noord-Holland.

Aflevering 1. Het échte theater van Hoorn
Je staat hier naast de prachtige stadsschouwburg van Hoorn. Maar het échte theater, dat is tocht het Hoornse Hop. Want daar vond eeuwen geleden een waanzinnig schouwspel plaats. En ik was erbij.

Locatie: Je staat links naast de stadsschouwburg van Hoorn, naast het voetpad, kijkend over het Hoornse Hop.

Beluister aflevering 1 op spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 2. Een dijk met pensioen
Hoe lang ik hier al lig? Eeuwen. Ik beschermde het achterland eerste tegen een zee, later tegen dit meer. Maar ook een dijk van een dijk als ik, is ooit moe gestreden. Gelukkig werd ik niet compleet vervangen. En kreeg ik hulp uit onverwachte hoek.

Locatie: Je staat op de parkeerhaven in de Galgenbocht, vlakbij Hoorn.

Beluister aflevering 2 via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 3. Elke bocht een litteken
Zie je die bochten? De meeste mensen vinden ze prachtig. Ze vinden mij als kronkelende dijk pittoresk, authentiek. Maar zal ik je eens wat vertellen: die bochten zitten daar met een reden. Een hint? Het heeft te maken met dat monument dat je hier dichtbij ziet.

Locatie: bij Monument de Weel in Schardam.

Beluister aflevering 3 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 4. Verboden voor water
Als dijk werk ik nauw samen met gemalen en sluizen. Maar onze werkwijzes sluiten niet helemaal lekker op elkaar aan. Want waar het voor mij heel duidelijk is – water komt er niet door, zijn gemalen een stuk minder zwart-wit in hun waterwerk. Dus dat botst nog weleens.

Locatie: Bovenop Gemaal C. Mantel in Schardam.

Beluister aflevering 4 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 5. Het dorp versus het water
Ken jij het verhaal over Etersheim al? Nee, niet het Etersheim van nu, maar dat van eeuwen geleden. Een dorp dat zich niet liet kennen. Moedig bleef vechten tegen het krachtige water. Jij mag raden wie er won.

Locatie: Op de dijk, bij de ingang van Etersheim, ter hoogte van de weg naar Oosthuizen

Beluister aflevering 5 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 6. Pompen of verzuipen
Weet je wat het grappige is? Als toeristen me hier bezoeken, hoor ik vaak de verbazing in hun stem. Over hoe de Hollanders leven onder zeeniveau. Maar Nederlanders zelf hoor ik er eigenlijk nooit over. Behalve hier dan, maar dit is ook wel het op één-na laagste plekje van Nederland.

Locatie: Op de dijk, tegenover Gemaal Warder.

Beluister aflevering 6 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 7. Scheepsbouwers van Edam
Toen dit zoete meer eeuwen geleden nog een zoute zee was, stond de stad Edam bekend om de scheepsbouw. Overal vissers, matrozen, zeilmakers, touwslagers. En als dijk zag ik ze allemaal van dichtbij voorbijkomen, die enorme schepen. Maar toen deze mooie sluis gebouwd moest worden, veranderde alles.

Locatie: Naast de oude zeesluis op het Oorgat in Edam.

Beluister aflevering 7 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 8. Het mysterie van de paling
Hou jij ook zo van vis? Of beter nog: paling? Oh ik ben zo dol op die beesten. Niet om te eten hoor, als dijk ben ik al eeuwen vegetariër. Maar sinds de bouw van de Afsluitdijk is de paling een van de weinige vissen die ik hier nog zie. De beroemdste vis van Volendam, gehuld in een groot mysterie.

Locatie: Bij het begin van het Noordeinde, bij strand van Wullempje, naast Hotel Spaanders in Volendam.

Beluister aflevering 8 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 9. 1.2 Miljoen
Het fijne van mijn taak als dijk is dat ik weet waar ik het voor doe: 1,2 miljoen mensen beschermen zijn tegen het water. Een enorme verantwoordelijkheid. Die ik graag draag hoor. Maar als ik er te lang over nadenk begint het soms wel te duizelen. 1,2 miljoen. Kun jij het je voorstellen?

Locatie: Op de dijk in Katwoude, tegenover ijssalon Willem Honingh.

Beluister aflevering 9 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 10. Daar zijn de Waterlanders
Welkom in Waterland. Ja zo heet het hier. En met een reden, zoals je ziet. Al die dorpen die je hier ziet, wonen mensen die iets hebben met water. Want het water is een gevaar, maar ook een geluk. Een bron van ergernis en van inspiratie.

Locatie: Op de dijk in de Jan Hagelhoek

Beluister aflevering 10 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 11. De laatste doorbraak
Je kunt het je haast niet voorstellen, maar op deze plek is een ramp gebeurd. Tijdens de stormvloed van januari 1916 ben ik als dijk doorgebroken. Ik was niet sterk genoeg. Niet goed voorbereid op de kracht van het water en de wind. Nu lig ik er heel anders bij, en dat is maar goed ook.

Locatie: Op de Waterlandse Zeedijk, ter hoogte van het Diepe Gat, in Monnickendam.

Beluister aflevering 11 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 12. Kijk een kievit!
Wat een uitzicht hè? Als dijk mag ik hier dus de hele tijd naar kijken. En het verveelt nooit, want er gebeurt altijd wel wat. Trekvogels, weidevogels, konijnen, vossen, muizen. Ze vliegen over me heen of kruipen in me weg. Reuze gezellig vind ik het. Maar één dier is wel heel bijzonder.

Locatie: Parkeerhaven bij kruispunt 518, op de zeedijk kijkend over de Oosterpoel, net voor Uitdam.

Beluister aflevering 12 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 13. De mensen maken de dijk
Kijk, als dijk hou ik van mensen. Ik ben er per slot van rekening voor hén. Maar met de bewoners van Uitdam heb ik een speciale band. Je ziet het ook: nergens anders kom ik zo dicht bij de huizen als hier. Het dorp en ik zijn één. En hoeveel de wereld ook verandert, die band zal er altijd zijn.

Locatie: Op de dijk, bij de parkeerhaven en stenen trap, aan de zuidkant van Uitdam.

Beluister aflevering 13 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.

Aflevering 14. Hoe maak je een dijk?
Waar denk je dat ik als dijk van gemaakt ben? Ik wist het niet, maar een dijk zoals ik bouw je niet zomaar. Er zijn mensen die daar jaren voor studeren. Die slimme ideeën bedenken over welke materialen je het beste kunt gebruiken, hoe je mij moet neerleggen. En vooral ook: hoe je mij moet onderhouden.

Locatie: op de grens van M15/M16 bij Durgerdam

Beluister aflevering 14 van de podcast via spotify of via de Easycast Audiotool.