Maak een wandeling of fietstocht door Maassluis en kom langs markante gebouwen, maar ook onopvallende, grote en kleine, gewone en verrassende.
Van veel van de religieuze gebouwen (in de meeste gevallen kerken) zult u geen spoor meer aantreffen en zult u uw verbeelding aan moeten spreken om zich een voorstelling te maken van hoe het geweest is.
De meeste locaties bevinden zich in het centrum van Maassluis. Maar ook in Maassluis-West zijn een aantal verschillende religieuze gebouwen te vinden. Waaronder de in het oog springende rooms katholieke kerk langs de Westlandse weg. En wat dacht u van een Marokkaanse Moskee pal naast de Koninkrijkzaal van de Jehova’s getuigen. In Maassluis is dat alles mogelijk.
Veel gebouwen zijn nog altijd in gebruik bij actieve en levendige geloofsgemeenschappen.
U kunt de route beginnen op het parkeerterrein aan de P.C Hooftlaan
Petrus en Paulus Kerk (1967- 2007) P.C Hooftlaan 7
Door de naoorlogse woningbouw groeide in de jaren daarna de Maassluise bevolking. Ook het aantal rooms- katholieken nam toe en langzaam aan werd de Schuurkerk te klein voor het toenemend aantal parochianen. In 1965 werd besloten dit probleem op te lossen door een nieuwe kerk te bouwen en de parochie te delen.
In Maassluis- West werd de Andreasparochie opgericht met een noodkerk aan de Korhoenstraat, later in de het sociaal- cultureel ontmoetingscentrum Koningshof.
Voor het overblijvende deel van parochie werd een nieuwe kerk gebouwd aan de P.C Hooftlaan. Dit werd de nieuwe Petrus en Pauluskerk. Het gebouw omvatte een kerkgebouw, zalencomplex en ene pastorie. De ingebruikname van het gebouw vond plaats op 7 april 1967.
Omstreekts 1990 werd duidelijk dat de secularisatie en het afnemend aantal priesters uiteindelijk negatieve gevolgen zou hebben voor het bestaan van beide parochies in Maassluis en wordt besloten tot een fusie per 1 januari 1995. Als sluitstuk wordt een nieuw kerkgebouw voor de parochie gebouwd en in juni 2007 gewijd. Het gebouw aan de P.C Hooftlaan werd verkocht aan de gemeente. Al snel werd er begonnen met slopen en op 8 december 2007 is de laatste steen gesloopt en het terrein werd ingericht als parkeerplaats.
Door de sloop is de Schuurkerk meer zichtbaar geworden.
Petrus en Paulus kerk ( Schuurkerk) (1788-1967) Schuurhof 142
Aanvankelijk kerkten rooms-katholieken in de houten kapel bij de Monstersch Sluis.
Toen deze in 1573 tijdens de schermutselingen tussen de Spanjaarden en de Geuzen afbrandde en daarvoor 3 jaar later de Kleine kerk in de plaats kwam was de Reformatie ook in Maassluis een feit. De rooms-katholieke moesten in het vervolg hun diensten in het geheim houden. Later kon men in de buurgemeente Maasland terecht.
Pas in 1787 wordt het toegestaan om een eigen kerk te bouwen. Die moest dan wel op de dorpsgrens worden gebouwd zonder dat het van de openbare weg te zien was. De kerk kreeg dan ook geen toren en werd de pastorie er voor gebouwd waardoor de ingang aan de achterzijde was. De inwijding vindt laats in 1788. De patroonheiligen zijn Petrus en Paulus.
In 1826 wordt de kerk voorzien van een toren. Pas in 1960 komt de kerk in het zicht door de sloop van de omringende bebouwing. In de nacht van 15 op 16 juni 1962 veroorzaakt een brand behoorlijk veel schade aan de kerk en het orgel.
Niet lang daarna , in 1967, wordt een nieuwe kerk ingewijd en de Schuurkerk buiten gebruik gesteld. Er volgt een periode van verval totdat het gebouw de bestemming theater krijgt. Tegenwoordig vinden er diverse activiteiten plaats in het Schuurkerkje
U loopt door tot aan de Jan Luykenstraat. Vervolgens loopt u de Jan Luykstraat uit. Op de hoek met de G.A. Brederolaan staat de de Maranathakerk
Maranathakerk (1962- heden) G.A. Brederolaan 49
De Maranathakerk in 1962 gebouwd als derde kerkgebouw voor de Gereformeerde Kerk in Maassluis. Het is een gebouw met een ruime vierkante kerkzaal en een flink aantal lokalen daarnaast voor kleinschaligere activiteiten. Naast de kerk staat een ranke stenen klokkentoren. In de kerk is een Seifertorgel aanwezig net als in de Immanuëlkerk. Door het teruglopend ledenaantal werd het gebouw afgestoten in 1997 en verkocht aan de Evangelische Gemeente ‘De Kandelaar’. Deze voerde grote veranderingen door in de kerkruimte, waarbij het orgel werd gedemonteerd en verkocht aan de Immanuëlkerk in De Bilt. De preekstoel werd verwijderd en er werd een ruim podium gemaakt waarbij een verdiept bad is aangelegd voor doopvieringen.
De Evangelische Gemeente Maasdijk en de Evangelische Gemeente de Kandelaar uit Maassluis, gingen op 30 maart 2003 samen verder als Evangelische Gemeente Maranatha. In 2007 voegde de Vrije Evangelische gemeente Maeslantsluys zich samen met de EGMA en in 2009 kwam daar ook de Rafaëlgemeente uit Maassluis daarbij.
In 2011 werd het plein tussen de kerkzaal en de bijgebouwen overkapt en ontstaat een atrium dat als ontvangstruimte fungeert voor de groeiende kerkelijke gemeente.
U loopt langs de Maranathakerk de G.A. Brederolaan uit tot aan de P.C Hooftlaan. Daar gaat u links af en steekt de Laan 40-45 over. Rechtdoor door de Mesdaglaan daar vindt u de De Ark.
De Ark (1974- heden) Rembrandtlaan 2
Opgericht in 1974 als Nederlands Hervormde Kerk. Het is een zaalkerk met nevenruimte, zonder toren, maar wel met een klokkenstoel. Opmerkelijk geplaatst aan een vijver in het midden van veel groen. Tot 1998 kerkten ook de leden van de Nederlands Gereformeerde Kerk in de kerk.
In 1997 na de verkoop van de Maranathakerk voegde de gereformeerden zich bij de hervormde wijkgemeente en ontstond de samen-op-weg gemeente De Ark die later in 2008 fuseerde tot de protestante wijkgemeente De Ark. Door een reorganisatie in de protestantse gemeente Maassluis werden de wijkgemeente De Ark en Immanuelkerk samengevoegd en werd De Ark niet langer gebruikt voor kerkdiensten, Het gebouw is verkocht aan de Nederlandse Gereformeerde Kerk die er al eerder kennis mee hadden gemaakt. De klokkenstoel werd verwijderd, maar ingrijpender was de complete verbouwing aan de binnenzijde die het gebouw een volkomen nieuwe indeling en uitstraling heeft gegeven.
U loopt terug via de Mesdaglaan, steekt opnieuw de Laan 40-45 over en loopt door de P.C. Hooftlaan. Bij de kruising met de G.A. Brederolaan slaat u nu linksaf en loopt dan rechtdoor naar het Witte Kerkje.
Witte Kerkje ( 1951- heden) Constantijn Huygensstraat 1
Er zijn van die gebouwen die iets bijzonders hebben. Ze hebben bijvoorbeeld een hoge toren, ze mogen zich rijksmonument noemen, ze zijn fraai versierd en een beeldbepalend voor een stad. Helaas valt het Witte Kerkje niet onder deze noemers. Toch heeft dit kerkje, dat zomaar ergens in een woonwijk in Maassluis staat, iets heel aparts. Het heeft namelijk een hele grote vriendenkring. Een groep van ruim honderd mensen met een actief bestuur, met de naam Vereniging Vrienden van het Witte Kerkje, heeft zich als doel gesteld het behoud en gebruik van het kerkje te bevorderen. Samen met de Stichting Het Witte kerkje maken de ‘Vrienden’ zich hard voor het voortbestaan van dit unieke gebouw.
Het Witte Kerkje is in 1951 gebouwd naar een ontwerp van architect S.J. van Embden in opdracht van de toenmalige Nederlands Protestanten Bond afdeling Maassluis. Het is een mooi voorbeeld van de architectuur in de wederopbouwperiode. Terecht staat dit gebouw op de lijst van gemeentelijke monumenten. In 2007-2008 heeft een ingrijpende verbouwing plaatsgevonden waarbij met namen de aangrenzende zaalruimte, hal en keuken geheel zijn vernieuwd waardoor het Witte Kerkje beter werd gereedgemaakt voor de diverse activiteiten die er in plaatsvinden. Naast kerkdiensten worden er ook concerten gehouden en lezingen gegeven. Tussen de kerkzaal en de consistorie is nu een glazen foyer gebouwd die de hoofdentree vormt. Hierin zijn een nieuwe keuken, een toiletgroep met voorzieningen voor mensen met een lichamelijke beperking en een ontmoetingsruimte aangebracht. Verder is het dak van de consistorie hersteld, evenals de bestrating in de tuin.
Vanaf 2014 wordt de naam van de geloofsgemeenschap die gebruik maakt van het Witte Kerkje veranderd in: Vrijzinnig centrum ‘De Witte Herberg’ Maassluis.
U loopt door de Damstraat en slaat linksaf de Van Emdenstraat in, U komt uit op Van der Horststraat. U gaat linksaf tot waar u de Zuiddijk op kunt. Bovenop de Zuiddijk gaat u rechtdoor de Fenacoliuslaan in. Daar treft u 2 onopvallende religieuze gebouwen aan.
Baptisten Fenacoliuslaan 16
Moskee Arrahman Fenacoliuslaan 37
Dit is de tweede, kleine Marokkaanse moskee in Maassluis.
U loopt de Fenacoliuslaan uit en gaat rechtsaf, voor de koepaardbrug gaat u weer rechts de Haven op. U loopt helemaal rechtdoor tot aan de Zuiddijk. Daar gaat u linksaf de Hoogstraat in.
Kleine Kerk ( 1598- 1966) Hoogstraat 12
Omstreeks 1500 stond binnendijks bij de Monstersche Sluis een houten kapel, toegewijd aan de Heilige Martinus. Deze kapel gaat in 1573 in vlammen op tijdens de gevechten tussen Geuzen en Spanjaarden. Op dezelfde plaats wordt in 1576 een stenen kerk opgetrokken en omdat de reformatie ook in Maassluis is voltrokken wordt deze als protestantse kerk in gebruik genomen. In 1756 wordt de kerk grondig verbouwd. Bijzonder is dat onder de kerk, die op niveau van de Maasdijk (Hoogstraat) haar ingang heeft, altijd een school (en woning van de schoolmeester) aanwezig is geweest. De school was bereikbaar vanuit het schoolslop.
In de jaren 60 van de 20e eeuw wordt de kerk verkocht aan het Hoogheemraadschap van Delfland die aan het Ministerie van Cultuur en Recreatie en Maatschappelijk Werk om een sloopvergunning verzoekt. Dat verzoek wordt op 27 juli 1965 afwijzend beschikt. Na wat verwikkelingen wordt uiteindelijk een vergunning tot sloop op 7 juli 1966 door het ministerie verstrekt. Van de Kleine Kerk zijn het uurwerk en de torenhaan bewaard gebleven. Deze zijn te zien in het gemeentehuis.
Na de Hoogstraat gaat u via de Schansbrug naar het Schanseiland waar u de Groote Kerk niet kunt missen..
Groote Kerk (1629- heden) Kerkplein 2
De grond van de voormalige schans wordt op 24 juni 1612 aangekocht voor de aanleg van een kerkhof. In datzelfde jaar, op 10 november, koopt dominee Johannes Fenacolius de bouwtekeningen van de te bouwen Noorderkerk te Amsterdam. Het ontwerp voor die kerk was van Hendrick de Keyser, Cornelis Dankersz. Van Seevenhoven en Hendrick Jabobsz. Staets. De kerk heeft een grondplan in de vorm van een Grieks kruis. Waarbij de preekstoel duidelijk het middelpunt vormt. Het is één van de eerste kerken die daarmee als protestantse kerk is gebouwd.
Op 9 juni 1639 wordt de eerste steen gelegd. Door de vijandigheden van de Duinkerker kapers lijdt de visserij verliezen en moet het werk aan de kerk worden onderbroken (1632-1637) Toen men het werk weer kon hervatten, waren de inzichten gewijzigd en wordt een lichtere kapconstructie ontworpen. Toch gingen de muren wijken zodat er ijzeren trekstangen moesten worden aangebracht.
Op de viering, de kruising van de kappen, wordt volgens de bouwplannen de toren gebouwd. Helaas houdt de constructie van de kerk deze zware toren niet en wordt besloten om een 60 meter hoge toren tegen de westgevel van de kerk te bouwen. Om gewicht te sparen, vanwege de slechte bodemgesteldheid, is een zelfdragende houtconstructie gemaakt met daaromheen een gemetselde schil. Het gedeelte boven de trans is de voormalige houten vieringtoren. De inwijding van de kerk vindt plaats op 9 oktober 1636 tijdens een kerkdienst waarin dominee Fenacolius voorgaat, ondanks het feit dat zijn vrouw die nacht is overleden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 18 maart 1943, wordt een deel van Maassluis en ook de Groote Kerk ernstig getroffen door een geallieerd bombardement. In 1995 is aan de voet van de toren op het voormalig kerkhof een monument onthuld ter herdenking van deze gebeurtenis. In 2008 aangevuld met 18 tegels met de naam van een slachtoffer en een 19e tegel voor alle slachtoffers die later bezweken.
Het orgel in de kerk is een geschenk van de ongehuwde Govert van Wijn, een ‘weergaloze weldadige weldoener en vermogende Maassluizer’ De officiële overdracht en ingebruikname vond plaats op de 90e verjaardag van Govert van Wijn, op 4 december 1732.
Het orgel met hoofdwerk, bovenwerk, rugwerk en vrijpedaal, in 1732 gemaakt door Rudolph Garrels. Sinds de bouwtijd is het orgel vele malen gerestaureerd en gewijzigd. Bij de restauratie in1978 werd de dispositie in 18e eeuwse stijl hersteld. De toegevoegde pedaalregisters achter de orgelkas vallen buiten de bescherming.
U loopt weer terug over de Schansbrug en gaat linksaf de Noorddijk op. Na zo’n 75 meter gaat u rechtsaf de dijk af door de Karnemelksteeg. U komt uit naast de Bethelkerk.
Bethelkerk (1956- heden) Wagenstraat 9
Toen in 1954 de touwfabrieken uitbreiden werd interesse getoond voor de grond waarop het kerkgebouw stond. Uiteindelijk werd het gebouw in februari 1955 verkocht en werd er uitgezien naar een nieuwe locatie. Daar kwam de Wagenstraat in beeld. Op de plaats waar vroeg het gebouw ‘Varia’ stond, werd de Bethelkerk gebouwd. Het orgel in de Bethelkerk is gebouwd in 1968 door de firma Den Olden uit Rijssen. Het werd op 12 december 1968 in gebruik genomen door Koos Bons, organist van de Immanuëlkerk. De zalen naast de kerk zijn in 1983 uitgebreid. Zo staat er een multifunctioneel gebouw dat zondags twee keer voor een eredienst wordt gebruikt. Daarnaast komen er doordeweeks verenigingen samen, repeteert bijvoorbeeld het Christelijk Kamerkoor Maassluis er.
De Bethelkerk staat in de Maassluise historie bekend als de ‘zwarte kousen kerk’. Of onder de oudere Maassluizers ‘het kerkje van De Lange’. Een stempel dat al geruime tijd niet meer past, als het ooit al gepast heeft. De Bethelkerk wil een gastvrije, toegankelijke en uitnodigende kerk zijn. Een plaats waar een helder geluid klinkt. Een plaats waar mensen hartelijk welkom zijn.
Vanaf de Bethelkerk ziet u de Immanuëlkerk al staan.
Immanuëlkerk (1954- heden) Lange Boonestraat 5a
Omdat de Noorderkerk op 18 maart 1943 door een bombardement verloren is gegaan beschikt de Gereformeerde Kerk te Maassluis nog maar over één kerkgebouw (de Zuiderkerk) en een pakhuis dat snel is omgebouwd (de Rehobothkerk). Herbouw van een kerk op de dezelfde plaats was in die tijd niet zeker, ook omdat de kerkelijke gemeente al een stuk grond aan de Fenacoliuslaan in bezit had. Voor dat stuk grond wordt aanvankelijk een plan voor een nieuwe kerk ontwikkeld. Dat plan wordt uiteindelijk door de Rijksoverheid afgewezen waarna met de burgerlijke gemeente het tot een grondruil komt in het uitbreidingsplan Sluispolder waar later de Maranthakerk zal worden gebouwd. Met het gemeentebestuur en Wederopbouw komt men overeen een nieuwe kerk te bouwen op nagenoeg dezelfde plaatst als het vergane kerkgebouw. De eerste steen van de nieuwe kerk wordt gelegd op 10 juni 1953 en, na een vertraagde bouwperiode op 1 september 1954 in gebruik genomen.
Het gebouw, naar een ontwerp van architect B.T Boeyinga in samenwerking met architect A. Warnaar, is een modern vormgegeven creatie. Op basis van een langwerpige achthoek is een plattegrond ontwikkeld waarbij de kansel op een lange zijde is gesitueerd en de zitplaatsen, gedeeltelijk oplopend, in een halve cirkel daaromheen geplaatst volgens het principe centraalbouw. Een rondom lopend balkon of galerij is eveneens volgens dit principe aanwezig. In de kerk zijn op de begane grond 786 en op het balkon 284 zitplaatsen beschikbaar.
Het gebouw is gefundeerd op een paalfundering; de hoofddraagconstructie bestaat uit een stelsel van betonnen portalen die op dakniveau aan elkaar gekoppeld zijn met een betonnen dakvloer. Op dat niveau zijn spanten aangebracht waarop een achtzijdig tentdak, gedekt met opnieuw verbeterde pannen. Het dak is voorzien van een daktoren met koperen bekleding en voorzien van een 370kg wegende Bes-klok. Deze klok is afgestemd op de klokken van de Groote Kerk, Het in de gevels zichtbare betonnen geraamte is gevuld met metselwerk in klezorenverband en voorzien van in betonkaders gevatte glasvlakken met gebrandschilderd glas-in-lood. De gevels worden bekroond met betonnen rasterwerk.
Na de sanering van oude huizen rondom het gebouw kon in 1956 nog een zaalruimte met fietsenstalling worden aangebouwd. Latere saneringen en de aanleg van een grote parkeerplaats hebben de kerk meer ‘in het zicht’ gebracht.
Vanaf 2007 heeft men plannen ontwikkeld om de kerk te herinrichten. Ook de kerkzaal heeft inmiddels een gedaanteverandering ondergaan. Het liturgisch centrum is gewijzigd, de kansel met klakbord is verwijderd, en de speeltafel van het orgel is verplaatst. Daarnaast zijn er nieuwe stoelen geplaatst en is de kleurstelling gewijzigd. Sinds een aantal jaar heeft de kerk zonnepanelen in de vorm van een kruis op het dak.
Noorderkerk (1892- 1943) Nieuwe Kerkstraat.
Na de afscheiding in 1834 verlaat in 1887 weer een groep ( De Dolerenden) de Nederlands Hervormde Kerk, ook in Maassluis. In een conflict over het eigendom van de Groote Kerk wordt deze op last van de commissaris van de koningin op 15 maart 1888 gesloten. Pas na verschillende processen, tot aan de hoge raad toe, wordt de Groote Kerk aan de Hervormde Gemeente toegewezen.
De Dolerenden moeten dan een eigen kerkgebouw oprichten. De groep is kennelijk al zo groot dat eerst gebruik gemaakt wordt van zowel een oude school als het gebouw aan van de Protestantenbond in de Lange Boonestraat en een gymlokaal dat de gemeente beschikbaar stelt. Spoedig daarna bouwt men een houten noodkerk met 1.200 zitplaatsen die op 10 mei 1888 in gebruik wordt genomen.
Plannen voor een nieuwe permanente kerk worden snel gemaakt, de offervaardigheid is groot want al snel is er een flink budget beschikbaar. Op 21 juli 1891 wordt de eerste steen gelegd voor het gebouw dat 1.500 zitplaatsen zal bevatten. Binnen een jaar, op 14 februari 1892 wordt het gebouw in gebruik genomen. Het krijgt de naam: Nieuwe Kerk.
Op landelijk niveau wordt op 16 mei 1892 in Amsterdam besloten dat de twee gereformeerde stromingen samen de Gereformeerde Kerken in Nederland gaan vormen. In Maassluis komt men echter nog niet tot een volledige samenvoeging en blijft men nog 32 jaar een zogenaamde Gereformeerde A kerk en Gereformeerde B kerk houden.
Op voorstel van dominee Bramer besluit men in 1924 de twee gereformeerde kerken een nieuwe naam te geven. De Nieuwe Kerk wordt Noorderkerk en de kerk aan het Groeneveld (Sluispolderkade) wordt Zuiderkerk genoemd.
In de periode vanaf 1920 blijkt de kerkelijke gemeente, met de twee kerken, zo’n 600 zitplaatsen te kort te komen en worden er plannen gemaakt om de Noorderkerk uit te breiden. Nieuwe plannen doen besluiten om een derde kerk te bouwen waarvoor bijna 3.000 m2 grond aan de Fenacoliuslaan wordt aangekocht. Door de crisisjaren komt het er echter niet van om de plannen uit te voeren.
Op 18 maart 1943 bombarderen de geallieerden een raffinaderij, maar het grootste deel van de bommen valt in het centrum van de stad. Daarbij komen 18 mensen om het leven en worden vele huizen beschadigd. Ook de Noorderkerk blijft niet gespaard en brand geheel uit.
Op ongeveer dezelfde plaats wordt later de Immanuëlkerk gebouwd.
U gaat nu verder de Lange Boonestraat door, gaat met de bocht mee de P.C. Hooftlaan in. Ga de brug over. U neemt de tweede straat links, de Groen van Prinstererkade. Direct aan het begin heeft een synagoge gestaan.
Synagoge (1858-1960) Groen van Prinstererkade 1.
De Maassluise synagoge stond aan de westzijde van de Zuidvliet vanuit het centrum twee huizen voorbij de Lijndraaiersslop. Dat gedeelte heette Looierspad. In 1912, na de bouw van de Groen van Prinstereschool, wordt dit pad omgedoopt in Groen van Prinstererkade. De synagoge wordt gebouwd in 1858. Het is een complex dat bestaat uit een huis met erf, de synagoge, een badhuis, een pakhuis en een erf. In de periode 1892- 1930 loopt het aantal joden in Maassluis terug van 92 naar 8. Na de oorlog van 1940-1945, toen de joodse families uit Maassluis waren weggevoerd en het grootste deel omgebracht, raakt de synagoge in verval. In 1949 wordt het complex aangekocht door de gemeente die het in 1960 laat slopen.
U draait zich om en steekt de P.C. Hooftlaan over. U loopt de Dr. Kuyperkade op.
Gebouw Leger Des Heils (1911- gesloopt) Dr. Kuyperkade 11
Op de plaatst waar na de Tweede Wereldoorlog een winkelpand (drogisterij) werd gebouwd stond het voormalige gebouw van het Leger Des Heils te Maassluis.
De bouw van het pand vond plaats in 1911 nadat een aldaar staande pastorie was gesloopt. In die pastorie woonde ds J.F. Kuyper die predikant in Maassluis was van 1834 tot 1841. In dit gezin werd zoon Abraham geboren die later de bekende staatsman in geworden. Een gedenkplaat op de gevel van de winkel brengt dit in herinnering. Ter gelegenheid van een bezoek van Kuyper aan Maassluis in 1908 werd dit deel van de toenmalige Zuidvliet Noordzijde gewijzigd in de Dr. Kuyperkade.
Nadat u bij nr. 11 hebt stilgestaan neemt u een paar stappen terug de burg over de Zuidvliet en daar de Anne de Vriesstraat in. Direct bij het parkeerterrein rechts is de Sluispolderkade.
Zuiderkerk (1895- 1965) Sluispolderkade 5.
In het jaar 1834 vond er een afscheiding plaats van leden uit de Hervormde Kerk. Deze leden sloten zich aanvankelijk aan bij de Christelijke Afgescheiden Gereformeerde Gemeente van Maasland In 1865 wordt er in Maassluis een eigen gemeente gesticht die in 1869 een eigen kerk met 360 zitplaatsen bouwt aan het Groeneveld. De latere Zuiderkerk. In 1897 verlaat weer een groep ( de Dolerenden) de Nederlands Hervormde Kerk die op zijn beurt een kerkgenootschap vormt en een eigen gebouw optrekt, de Nieuwe Kerk later Noorderkerk. Op 16 juni 1892 wordt in Amsterdam besloten dat de twee groeperingen samen de Gereformeerde Kerken in Nederland zullen worden. In Maassluis komt men nog niet tot samenvoeging en blijven de groepen nog tot 1924 uit een zogenaamde Gereformeerde A kerk en Gereformeerde B kerk bestaan. Op voorstel van dominee Bramer besluit men de twee gereformeerde kerkgebouwen een nieuwe naam te geven. De Nieuwe Kerk wordt de Noorderkerk en de kerk aan het Groeneveld (Sluispolderkade hoek sandelijnstraat) wordt Zuiderkerk genoemd.
Deze laatste kerk had de vorm van een langwerpige zaal en bood plaats aan ongeveer 360 personen. Aan de korte zijde, tegenover de ingang aan de Sluispolderkade, was een ruimte bestemd voor kerkenraadkamer en catechisatielokaal. Tegen de muur van deze kamer bevond zich de preekstoel. Het orgel was aangebracht aan de tegenoverliggende zijde, boven de ingang. Banken voor de mannen aan de zijden en stoelen voor de vrouwen in het midden van de kerkruimte, waren allen recht op de preekstoel gericht. Door een wijksanering in 1965 viel het kerkgebouw ten offer aan de slopershamer. Ter vervanging is toen de Maranathakerk gebouwd.
U kunt door de Arthur van Schendelstraat terug lopen naar het parkeerterrein aan de P.C. Hooftlaan. Via de P.C. Hooftlaan, de Lange Boonestraat en Wagenstraat komt u uit op een rotonde. Daar gaat u naar de Westlandseweg. Bij de rotonde met de Mozartlaan staat een moskee.
Yeni Cami Moskee (1990 – heden) Elektraweg 6.
Moskee van de Turkse gemeenschap in Maassluis. ‘Yeni Cami’ betekent ‘Nieuwe Moskee’. Gebouwd in 1990 op een opvallende plek in Maassluis, vlak naast de rotonde Westlandseweg/Mozartlaan.
Uitgevoerd in grijze stenen met koepel en minaret. Beneden zijn een aantal gemeenschapsruimte, de keuken en kantoor van de imam. De bovenzaal is als gebedsruimte ingericht. In 2013 in het gebouw aangepast en uitgebreid met een aanbouw waarin extra zaalruimte is voor educatieve activiteiten en een gebedsruimte voor de vrouwen. Door gebruik van kleur voor de buitenkant heeft het gebouw een duidelijk andere uitstraling gekregen.
Als u de Westlandseweg verder volgt is het volgende gebouw niet te missen.
Petrus en Paulus (2007- heden)
De kerk vervangt de Andreaskapel en de Petrus & Pauluskerk. Al op 21 september 2004 is de eerste paal geslagen voor de nieuwe parochiekerk van de H.H. Andreas, Petrus en Paulus. Het is een heel futuristisch ontwerp van de architecten René Olivier en Mari Baauw van Haaskoning Architecten. Het wordt een stevig geraamte van buizen, overspannen door een PVDT-teflon materiaal. Het is een bijzonder gebouw dat op het eerste oog overeenkomsten vertoont met het operagebouw in het Australische Sydney. Verschillende malen liep het gebouw vertraging op. Op 28 april 2007 is de laatste dienst gehouden in oude kerk. 29 april 2007 was er een bijzondere dienst op twee locaties. Eerst in de oude kerk, waarna men gezamenlijk naar de nieuwe kerk is gegaan om de dienst te vervolgen. 1 juli 2007 heeft bisschop Van Luyn de kerk ingewijd.
U gaat rechtdoor verder de Houtsnipstraat door tot aan de Schollevaarstraat, daar linksaf en met de bocht mee de Zwaluwstraat in. Aan het einde linksaf en direct weer rechts de Koekkoekstraat in. Aan het einde vindt u links het Kompas.
Het Kompas (2008- heden) Ibisstraat 1.
In 1944 ontstond landelijk de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt door onder meer theologisch verschil van mening over de doop, maar ook over kerkordelijke zaken waarbij autonomie van de plaatselijke kerken ter discussie stond. In Maassluis ontstond ook een Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, Kerkdiensten werden gehouden in gehuurde ruimten. In juni 2003 is de leeggekomen basisschool Het Kompas aan de Ibisstraat aangekocht. Het schoolgebouw is verbouwd tot kerk, Veel gemeenteleden hebben hieraan meegewerkt, In september 2003 is Het Kompas in gebruik genomen voor de vele kerkelijke activiteiten. Het gereedkomen van de kerkzaal nam meer tijd in beslag, maar op 2 april 2008 is de nieuwe kerk aan de Ibisstraat volledig in gebruik genomen.
U gaat vanuit de Koekkoekstraat rechts de Ibisstraat in en direct links de Buizerdstraat in. Aan het einde steekt u de Kwartellaan over en rechtdoor tot aan de Burg Van de Brandelerlaan, daar gaat u rechtsaf. Op de hoek met de Zaneveldstraat vindt u het volgende gebouwen.
Koninkrijkszaal Burg. Zaneveldstraat 217
Ibrahimmoskee (1991 – heden) Burg. Zaneveldstraat 219
Om de geschiedenis van deze moskee helder weer te geven is het van belang om nog verder terug te gaan dan de bouw in 1991. Midden in de jaren ’70 begonnen de eerste gastarbeiders zich in Maassluis te vestigen. Rondom Maassluis was genoeg werk. De kassen bevinden zich immers op fietsafstand en ook de haven van Rotterdam was niet al te ver weg.
In de grote steden was het erg moeilijk om aan een fatsoenlijke woning te komen. Omdat de meeste gastarbeiders eind jaren ’70 zich met hun gezin herenigden was er grote behoefte aan woningen. In de gemeente Maassluis werden op dat moment veel woningen opgeleverd. Veelal betroffen dit galerijflats in de burgemeesterswijk. Met de komst van de eerste generatie groeide de behoefte om na een dag hard werken samen te komen met soortgenoten voor het belijden van gemeenschappelijke religie; de Islam.
Aan de Lange Boonestraat werd voor dat moment een geschikte locatie gevonden voor de Marokkaanse Gemeenschap Maassluis. Omdat steeds meer mensen Maassluis ontdekten en de stad steeds meer werd bewoond, werd de moskee aan de Lange Boonestraat als snel te klein. Men ging op zoek naar een andere geschikte locatie en door inspanning van veel mensen uit de Marokkaanse gemeenschap kwam ook het geld beschikbaar. Met de gemeente Maassluis werden de gesprekken gevoerd om tot realisatie te komen. Er werd een lokale aannemer aangenomen die voor de bouw verantwoordelijk werd. In juli 1991 was het dan zo ver; de officiële opening, Met vreugde nam de geloofsgemeenschap het nieuwe gebouw in gebruik. In 1994 heeft er een grote verbouwing en uitbreiding plaatsgevonden.