Enumatil-Midwolde-Nienoordroute

Tot Enumatil gaat de tocht over de weg (Hoendiep Oostzijde) langs het Hoendiep. Deze vaarweg is gegraven in de 17e eeuw en was deel van de eerste vaarverbinding tussen de stad Groningen en Friesland. Na Briltil ging die westwaarts verder onder de naam Kolonelsdiep. (Dit diep is beschreven bij de Abel Tasman Kolonelsdieproute, nr. 1860545).

In Enumatil vervolgt de route over de mooie antieke draaibrug. Bij Tante Til in de Dorpsstraat is het heel genoeglijk toeven voor een hapje en een drankje.
Via De Klap, over de Matsloot naar het fietspad over de Lettelberterdijk. Dit pad loopt langs het Lettelberterdiep, de vaarweg naar het Leekstermeer. Links en rechts in dit laagveengebied liggen waterbekkens.

Tot de jaren zestig van de vorige eeuw liep het fietspad gewoon door. Met de aanleg van de snelweg A7 moet de fietser een kleine omweg maken via knooppunt 50. De Hoofdstraat vormt de eeuwen oude verbinding tussen het gebied Vredewold en de stad Groningen. De route gaat via deze weg langs het kerkje van Lettelbert naar Midwolde.

De Romaanse kerk in Midwolde (met Gotische ramen) is gebouwd in de 12e eeuw. De adel van Nienoord ging hier ter kerke. De kerk is zeer bezienswaardig vanwege het interieur. Bezoek met een gids is aan te bevelen. Allereerst valt de aandacht op het prachtige praalgraf achter in de kerk. Het is in opdracht van Anna van Ewsum van Nienoord in 1664-1669 gemaakt door Rombout Verhulst. Het is uitbundig versierd met allegorisch beeldhouwwerk. Dan is er de prachtige preekstoel, eveneens met allegorisch houtsnijwerk. Tegenover de preekstoel bevindt zich de Heren (van Nienoord) bank. Opmerkelijk detail: de versierde bank moet via een trap worden beklommen. De adellijke heren en dames zaten hoger dan de dominee op de preekstoel, het standsverschil moest duidelijk zichtbaar zijn.

Op het terras van gasterij Inkies tegen over de kerk kan de fietser bijkomen van het bezoek aan de kerk. Beide gebouwen staan aan het begin van de oprijlaan van Landgoed Nienoord. De route gaat verder via deze weg.

Landgoed Nienoord is het doel van deze fietstocht. De geschiedenis van de borg Nienoord gaat terug tot het begin van de 16e eeuw. In 1525 liet jonker Wigbold van Ewsum 'Nije Oord' bouwen voor de veenontginning en turfstekerij. De onderneming was succesvol en het huis groeide uit tot het grootste landhuis in Noord-Nederland. Onder Anna van Ewsum, de laatste afstammeling van Wigbold, groeide de rijkdom verder. Ze liet de borg en de kerk van Midwolde rijkelijk versieren. Na deze gouden periode raakte de borg in verval. In 1846 brandde het gebouw helemaal af. De huidige nieuwbouw dateert van 1887. De laatste bewoners zijn tragisch om het leven gekomen. Ze verdronken in 1907 op weg van Groningen naar Leek in het Hoendiep. In de dichte mist raakte hun rijtuig te water. Het landgoed is nu eigendom van de gemeente.
Op het landgoed is van alles te zien en beleven: de borg met een grand café, het nationaal rijtuigmuseum, het zwemkasteel, de kinderboerderij, het speelpark. De bezoeker kan het beste beginnen met zich te oriënteren in het Informatiecentrum op de parkeerplaats.

Via de zuidelijke ingang van de oprijlaan van het landgoed komt u in Leek. Het centrum van het dorp is 200 meter verderop.

De fietsroute vervolgt via het fietspad langs het Leekster Hoofddiep. Dit diep verbindt Leek met het Leekstermeer. (Verderop volgt een fietspad rechtsaf over de ronde houten brug. Dit gaat naar het Leekstermeer en biedt de mogelijkheid om rond het meer te fietsen ('Rondje Leekstermeer', nummer 1868949 op Route.nl).

In de bocht van het Leekster Hoofddiep en het Lettelberterdiep staat een kleine uitkijktoren. Hij biedt een mooi uitzicht op het Leekstermeer en Paviljoen Cnossen in de verte.

Via knooppunt 50 voert de fietstocht langs de Hoofdstraat naar Oostwold. Bij knooppunt 49 gaat de route linksaf, langs de kerk (nu atelier) en in de bocht weer linksaf, de Kerkeweg op. U komt weer in het lagere veengebied. Duidelijk is te zien hoe Oostwold op het eind van de zandrug Marum, Nuis, Niebert, Tolbert, Midwolde, Lettelbert en Oostwold ligt. Aan drie zijden wordt het dorp omgeven door lager gelegen land.

De tocht voert verder naar knooppunt 20. Onderweg kruist u het Hoendiep. Op de Westerdijk gaat u rechtsaf richting Den Horn (knooppunt 53). Ongeveer 100 meter na het plaatsnaambord, gaat de route linksaf, 't Hornpad' op. Dat volgt u tot de kruising met de Zuiderweg. Dan rechtsaf richting Zuidhorn. In Zuidhorn (beschreven bij 'Aanlegplaatsen' op de website 'Tasmanroutes.nl') kunt u vanuit het centrum weer naar Briltil, knooppunt 48.