Gaasterland vanuit de Rakken

Vanuit Woudsend is het prachtig fietsen richting de beschutting van de Gaasterlandse bossen en de fietsroutes rond de meren bieden je fraaie vergezichten over de open landerijen. In de vele kleine dorpjes maak je kennis met de Friese gastvrijheid en hartelijkheid. Vandaag maken we een rondje door Gaasterland. Je uitvalsbasis Woudsend, het zuidelijkste dorp in de gemeente Wymbritseradeel, is een watersportplaats en tevens een beschermd dorpsgezicht. Het dorp ligt aan de route van de Elfstedentocht. 's Zomers vormde de brug over de Ee in het centrum van Woudsend jarenlang een knelpunt voor zowel weg- als waterverkeer. De bouw van een rondweg ten zuiden van het dorp, waarvan het Ee Aquaduct deel uitmaakt, maakte in 2007 een einde aan deze overlast. De Ee (Fries en officieel: De Ie) is een waterverbindingsweg tussen het Slotermeer en Tacozijl (IJsselmeer). In de Middeleeuwen was de Ee veel langer en vormde een verbinding tussen de voorloper van de Zuiderzee en de Middelzee. Het noordelijkste gedeelte van het restant van dit veenriviertje is nu de Noorder Ee en ligt bij Woudsend. Wat een afwisselende route: je komt langs de jachthavens van Elahuizen aan de Groote Noordwolderpolder en voorbij Balk fiets je langs de rand van de Starnumanbossen. Deze Starnumanbossen danken hun naam aan de familie Star Numan. Deze familie bezat, evenals de aan hen verwante familie Van Swinderen, grote bosgebieden in Gaasterland voor de exploitatie van eikenhout en eikenschors. De Starnumanbossen grenzen aan het Lycklamabos en de Bremer wildernis, die door de Van Swinderens werden geëxploiteerd. De Starnumanbossen zijn sinds de jaren tachtig van de 20e eeuw in beheer bij Staatsbosbeheer, die het westelijk deel, tusssen de Kippenburg en Ruigahuizen tracht om te vormen tot een oerbos. De Friese streek Gaasterland is een heel ander soort gebied dan je in de Friese provincie verwacht aan te treffen: in plaats van een vlak polder- en weidelandschap heeft dit natuurgebied rijk glooiende bossen. Het reliëf dat het op- en aflopende landschap veroorzaakt vormde een natuurlijke beschermwal tegen het water van de Zuiderzee, en nu nog tegen het water van het IJsselmeer. Op het hoogste punt in Gaasterland staat een luchtwachttoren die een prachtig uitzicht biedt over land én zee. De Klokkenstoel van Ruigahuizen is een fraai exemplaar met een helmdak, waarbij de dakbedekking bestaat uit gepotdekselde planken. De stoel is gemaakt van Bilinga hardhout en met een vliegende klepel luidt deze stoel bij begrafenissen. De eerste vermelding van de klokkenstoel dateert van 1920. ‘t Zwaantje is een stenen grondzeiler die even buiten het dorp Nijemirdum staat. De poldermolen 1893, maar mogelijk al in 1878, gebouwd om de Huitbuursterpolder te bemalen. De oplettende bezoeker ziet bij deze molen nog sporen van een eerdere molen uit 1790, die door brand werd verwoest. In 1956 verloor de molen zijn functie, maar door zijn status als rijksmonument is hij goed behouden gebleven. Wanneer de molen draait is hij te bezichtigen, maar hiervoor kan ook een afspraak gemaakt worden.