Eext, Zuid Laren en Annen

De Strubben en het Kniphorstbos vormen samen het enige archeologische reservaat in Nederland. De naam van het reservaat verwijst naar het grilling gevormde eikenhakhout, dat ook wel ‘strubben’ of ‘strubbel’ wordt genoemd, en naar de eigenaar en ontginner van de heidevelden in de omgeving, Gerrit Kniphout. Het natuurgebied werd vanaf 1938 gebruikt als militair oefenterrein, maar sinds 2006 zijn deze activiteiten gestaakt. De Strubben en het Kniphorstbos werden toen overgedragen aan Staatsbosbeheer en kreeg de status van archeologisch rijksmonument. Tijdens de route zijn de sporen uit de prehistorie nog duidelijk te zien: in totaal herbergt het gebied ongeveer zestig grafheuvels, maar je komt ook langs de twee overgebleven hunebedden. Bij Herberg De Rustende Jager in Eext, begin je aan de fietstocht. Hier parkeer je gratis de auto en daarna zet koers in noordelijke richting. Voordat je het volgende dorpje, Anloo, in fietst, ben je al zes grafheuvels tegengekomen. Grafheuvels lijken vaak op hunebedden of dolmen; ook in deze heuvels uit de oudheid kregen doden hun laatste rustplaats. Een grafheuvel wordt ook wel een tumulus (opgeworpen over het graf van een vooraanstaand burger) of cairn (een grafheuvel die van stenen gemaakt werd) genoemd. Wanneer er iemand overleed, werd een grafheuvel opgeworpen over de menselijke resten, die werden bewaard in een grafkist of een urn. Wanneer een grafheuvel eenmaal was opgeworpen, werd hij gebruikt om meerdere mensen in de begraven. Er zijn grafheuvels gevonden die in verschillende tijden gebruikt zijn en die door de eeuwen heen steeds werden aangepast. Behalve als laatste rustplaats, werden grafheuvels ook gebruikt als plaats voor verering. Wanneer je Anloo bent gepasseerd, kom je nog drie grafheuvels en een nadere bijzondere prehistorische begraafplaats tegen: hunebed D08. Dit hunebed is nog vrij compleet en is rustig gelegen langs een wandelpad aan de rand van een uitgebreid bosgebied. Hoewel er geen kransstenen meer aanwezig zijn, is dit een van de mooiere en meest complete hunebedden in Drenthe. Je fietst langs nog twee grafheuvels en komt dan bij Hunebed D07 uit. Het stenen graf ligt half verborgen tussen de bomen, aan de rand van het bos. D07 is een middelgroot hunebed van ongeveer 3 meter breed en 9 meter lang. Alle vier de dekstenen zijn nog aanwezig. Eén grote deksteen is gebroken; een deel daarvan ligt in de grafkelder. Je fietst verder langs nog twee grafheuvels en komt dan bij havezate Laarwoud. Het oorspronkelijke gebouw dateert uit het begin van de zeventiende eeuw, maar vermoedelijk werd Laarwoud al in de middeleeuwen gesticht. Jarenlang is de havezate in bezit geweest van vele verschillende eigenaren, totdat het in 1915 werd verkocht aan de gemeente, die het een herbestemming gaf als ambtswoning van de burgemeester. Hij woonde er tot 1941. Tijdens de tweede wereldoorlog is de havezate gebruikt door de Duitsers. Toen in 1946 de gemeente weer de vrije beschikking kreeg of het huis was het uitgewoond en slecht onderhouden. Laarwoud werd opgeknapt en is tot 2004 gebruikt als gemeentehuis. Daarna is het gebouw verkocht en sindsdien wordt het landgoed weer particulier bewoond. Via nog een grafheuvel in Schuilingsoord, kom je bij Hunebed D09. Het hunebed is snel over het hoofd te zien, want het stenen graf staat midden in een woonwijk. In eerste instantie zal je het misschien niet eens als hunebed herkennen. Als je het van dichterbij gaat bekeken kun je zien dat er betonnen mallen in de vloeren zitten, waar eerst andere stenen zaten. Vroeger moet dit hunebed vrij groot zijn geweest, maar tegenwoordig kan je maar de helft zien en is het gereduceerd tot een compacte variant van het oorspronkelijke graf.