Polder Wormer-Jisp en Nek

Deze route leidt door de polder Wormer-Jisp en Nek en door de polder Beemster, vlakbij de gelijknamige gemeente. In de Gouden Eeuw werden er in deze regio veel buitenplaatsen gebouwd, vaak door VOC-kooplieden. Een aantal statige buitenplaatsen zijn nog overgebleven, maar ook de agrarische sector heeft zich in dit gebied sterk ontwikkeld. De grond is er vruchtbaar en dat is te zien aan de vele stoere, historische stolpboerderijen. Vanwege alle culturele en historische waarden in de regio, verkreeg De Beemster in 1999 zelfs de status van werelderfgoed. De fietsroute start bij de parkeerplaats tussen Purmerend en Wormer in. Je vertrekt in oostelijke richting en komt in het hart van de Wormer-Jisp polder molen De Koker tegen. De koren- en pelmolen werd in 1866, nadat al meerdere malen eerder op deze plek andere molens uitbrandden. De molen wordt door vrijwillige molenaars regelmatig in bedrijf gesteld. Je verlaat het waterrijke gebied even en verruilt dit voor de bebouwde kom van Wormer en Wormerveer, maar wanneer je weer terug de natuur in fietst, zie je al snel Fort Marken-Binnen liggen. Het fort werd aangelegd om de Markervaart en de oevers van de Westwouderpolder en de Stierop te verdedigen. Toch ligt redelijk geïsoleerd, omdat er vroeger geen directe verbindingsweg met andere forten was. Vlakbij de vesting liggen een nevenbatterij en een inlaatduiker, waaruit de verdedigende functie duidelijk blijkt. Momenteel wordt het fort gebruikt door RBOC ‘Fort Markenbinnen; een opleidings- en trainingscentrum voor brandweer en hulpverlening. Wanneer je langs Restaurant-Eetcafe de Woude komt, is het de moeite waard om even te stoppen bij dit gezellige restaurant. Je hebt dan nog een schitterend uitzicht op de waterrijke polder, terwijl je hier kunt genieten van een hapje en een drankje. De fietsvoordeelpas geeft een leuke korting. Wanneer je na een korte verfrissing verder fietst en bij windmolen “Havik” aankomt, is het leuk te weten dat deze oorspronkelijk niet op deze plek stond. In 1576 werd de molen gebouwd om de Eilandspolder te bemalen, maar het bouwwerk werd pas in 1861 naar deze locatie verplaatst. In 1874 werd de molen verbouwd tot woning, maar hij draait zo af en toe nog wel. De molen is niet te bezoeken omdat de molenaar hem bewoont. Ook Bovenmolen E, een poldermolen die omstreeks 1633 werd gebouwd naast Ondermolen D en Ondermolen C, is niet geopend voor bezoek. Oorspronkelijk was deze molen de bovenmolen van zes schepradmolens die op getrapte wijze de Schermerpolder bemaalden. In 1850 werd de reeks molens aangepast en kreeg een gang van vijzelmolens deze functie. Het fort bij Spijkerboor behoort net als het vorige en het volgende fort tot de verdedigingslinie die bekend staat als ‘de stelling van Amsterdam’. Het fort werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gemobiliseerd, maar heeft ook andere bestemmingen gekend. Zo deed de vesting dienst als gevangenis voor dienstweigeraars en een aantal prominente NSB’ers, maar heeft hier ook een aantal politieke delinquenten vastgezeten. Het fort staat in een natuurgebied en wordt omringd door een populierenbos en een loofbos, waar diverse vogelsoorten broeden. Fort aan de Middenweg staat op slechts enkele kilometers afstand van het fort bij Spijkerboor. Dit fort ziet er nog steeds indrukwekkend uit en heeft een mooie hefkoepel met geschut en mitrailleurstellingen in de frontwal. Vroeger kon men deze via beschermde, overdekte gangen bereiken. In het hoofdgebouw is ook nog veel van de oorspronkelijke installatie te zien. Dit fort geeft je een goede indruk van hoe de forten van de Stelling van Amsterdam waren gebouwd en ingericht. De totale verdedigingslinie werd gebouwd tussen 1880 en 1914 en kende tientallen forten. Net voor Purmerend staat molen Nekker als laatste bezienswaardigheid op je route. Ook deze molen maakte onderdeel uit van een gang, die in totaal uit twee schepmolens bestond en later verder werd uitgebreid. Van de originele molengang heeft alleen deze molen de geschiedenis overleefd, omdat hij op een gunstig punt in de polder lag die ook later nog bemalen moest worden.